• تعریف منطقه ویژه اقتصادی

منطقه ویژه اقتصادی عبارت است ثبت شرکت  از محدوده جغرافیایی مشخص در مبادی ورودی یا در داخل کشور که به منظور جذب سرمایه های خارجی و داخلی و همچنین ایجاد عرصه فعالیت های تولیدی و تجاری جهت افزایش صادرات کالا و ارائه بهینه خدمات برای حضور فعال در بازارهای منطقه ای و بین المللی ایجاد می شوند.

• فهرست مناطق ویژه اقتصادی ایران

منطقه ویژه اقتصادی سیستان - منطقه ویژه اقتصادی سبزوار- منطقه ویژه اقتصادی سرخس - منطقه ویژه اقتصادی سلفچگان -  منطقه ویژه اقتصادی سیرجان -  منطقه ویژه اقتصادی ارگ بم - منطقه ویژه اقتصادی رفسنجان -  منطقه ویژه اقتصادی اسلام آباد غرب - منطقه ویژه اقتصادی بروجرد - منطقه ویژه اقتصادی لرستان -  منطقه ویژه اقتصادی شیراز- منطقه ویژه اقتصادی سهلان -  منطقه ویژه اقتصادی تجاری سلماس - منطقه ویژه اقتصادی پیام -منطقه ویژه اقتصادی عسلویه - منطقه ویژه اقتصادی بوشهر -  منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس- منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی - منطقه آزاد ویژه ویژه اقتصادی چابهار - منطقه ویژه اقتصادی شهید رجایی - منطقه ویژه اقتصادی یزد - منطقه ویژه اقتصادی امیر آباد -منطقه ویژه اقتصادی کاوه - منطقه ویژه اقتصادی خلیج فارس

• اهداف کلی در بخش تجاری منطقه ویژه

به موجب قانون تشکیل و اداره مناطق ویژه اقتصادی جمهوری اسلامی ایران مصوب 5/9/1384 و آیین نامه اجرایی آن اهداف کلی منطقه بشرح ذیل می باشد:
_ فراهم نمودن زمینه استراتژی نوین برای توسعه و گسترش منطقه به منظور افزایش تولید و صادرات
_ ارتقا سطح تکنولوژی و بهره گیری از فن آوری های برتر و نوین اقتصادی
_ جذب سرمایه های خارجی و داخلی
_ ایجاد عرصه فعالیت های تولیدی و تجاری جهت افزایش صادرات کالا و ارائه بهینه خدمات برای حضور فعال در بازارهای منطقه ای و بین المللی
_ ایجاد فرصت های شغلی جدید و ارتقای سطح اشتغال در کشور
_ کاهش هزینه های تولید به منظور ورود به بازارهای رقابتی جهان
_ اجرای سیاست های توسعه منطقه ای و ایجاد قطب های اقتصادی و صنعتی
_ پردازش کالا یا ایجاد تغییرات در آن برای تحصیل ارزش افزوده با استفاده از امکانات بالقوه

• مزیت های مناطق ویژه اقتصادی

_ صدور مجوز ساخت و پایان کار بصورت رایگان
_ تبعیت از قانون کار مناطق آزاد تجاری و صنعتی در مناطق ویژه
_ ورود ماشین آلات خط تولید و ابراز و اثاثیه اداری بدون عوارض گمرکی
_ معافیت گمرکی تا سقف ارزش افزوده و پرداخت عوارض گمرکی مازاد بر ارزش افزوده قطعات خارجی در تولیدات .
_ و ...

• برخی از مهم ترین تفاوت های مناطق آزاد تجاری و ویژه اقتصادی :

_ مقررات روادید برای اتباع خارجی در مناطق ویژه بر اساس ضوابط داخل کشور است ولی در مناطق آزاد روادید در مرزهای ورودی اعطاء می شود.
_ خرده فروشی کالا در مناطق ویژه اقتصادی فقط برای اتباع خارجی امکان پذیر است. لیکن در مناطق آزاد خرده فروشی برای اتباع خارجی و داخلی امکان پذیر می باشد.
_ معافیت مالیاتی به مدت 15 سال در مناطق آزاد وجود دارد و در مناطق ویژه اقتصادی تخفیف مالیاتی طبق مقررات داخل کشور است.

اختراعات و اکتشافات در زمینه های مختلف علمی و صنعتی و کشاورزی مسائل مختلفی را مطرح کرده است. ثبت شرکت با توجه به اینکه اختراع و اکتشاف حاصل زحمت ، ابتکار ، ذوق ، استعداد و نبوغ مخترع و مکتشف است ، در این صورت آیا منصفانه است که حقوق او نسبت به اختراع و اکتشاف ندیده گرفته شود و حاصل کار او مجاناَ در اختیار سرمایه داران قرار گرفته تا با سرمایه گذاری در حاصل کار دیگران استفاده سرشار ببرند ولی خود مخترع و مکتشف که کار او ممکن است حاصل سال ها تلاش و رنج باشد بهره ای از کار خود نبرند ؟ و اگر قرار باشد امتیاز انحصار اختراع و اکتشاف بدون قید و شرط در اختیار صاحب آن باشد در این صورت ممکن است جامعه از یک امتیاز بزرگ اجتماعی ، صنعتی یا کشاورزی محروم شده و از این راه متحمل زیان گردد. مجموع این مسائل منجر به تصویب مقرراتی گردیده که هم حقوق مخترع و مکتشف را ملحوظ داشته و هم حقوق حقوق جامعه را . در ذیل ، ضمن توضیح راجع به اختراع و الزامات قانونی آن ، مراحل مربوط به ثبت اختراع را گام به گام مورد بحث قرار می دهیم :

• تعریف اختراع

اختراع عبارت است از طرح ریزی مربوط به تهیه و ساخت یک وسیله یا کالای جدیدی که در صنعت ، کشاورزی ، بازرگانی و غیره کاربرد داشته باشد مانند اختراع اتومبیل ، هواپیما ، یخچال ، تلویزیون و از این قبیل .
ماده 26 قانون ثبت علائم و اختراعات مقرر می دارد : " هر قسم اکتشاف یا اختراع جدید در شعب مختلف صنعتی یا فلاحتی به کاشف یا مخترع آن حق انحصاری می دهد که بر طبق شرایط و مدت مقرر در این قانون از اکتشاف یا اختراع خود استفاده نماید مشروط بر اینکه اکتشاف یا اختراع مزبور مطابق مقررات این قانون در اداره ثبت اسناد تهران به ثبت رسید باشد ...:"
اگرچه در ماده 26 مذکور در فوق کلمه اکتشاف و اختراع پشت سر هم به صورت مترادف آمده و تعریف کاملی نیز از آن در قانون بیان نشد ه ولی این دو واژه با یکدیگر فرق دارند.
به طور کلی ،عناصر تعریف و مراحل مختلف آن به شرح ذیل است :
1. طرح ریزی یک وسیله و یک کالا که در حقیقت نتیجه فکر ، ابتکار و خلاقیت صاحب آن است.
2. مرحله ساخت آن است که طرح باید قابلیت انتقال از فکر به عمل و پیاده شدن را داشته باشد. این مرحله ممکن است به وسیله صاحب فکر ( مخترع ) انجام شود یا دیگری .
3. اگرچه در قانون فقط " شعب مختلف صنعتی یا فلاحتی " اشاره شده است ولی قاعدتاَ نباید این قید ، قید حصری باشد و باید آن را به عنوان تمثیل تلقی کرد. بنابراین اختراع ممکن است در هر زمینه ای تحقق پیدا کند.
4. اختراع باید جدید باشد و سابقه نداشته باشد والا اختراع نیست بلکه شبیه سازی است.

• الزامات قانونی ثبت اختراع

طبق ماده فوق ثبت اختراع در ایران اختیاری است ولی اختراع در صورتی مورد حمایت قرار می گیرد که طبق شرایط مندرج در قانون به ثبت رسیده باشد. محل ثبت در اداره ثبت شرکت ها و مالکیت صنعتی در تهران است.
ماده 27 قانون ثبت علائم تجاری و اختراعات مقرر می دارد : هر کس مدعی یکی از امور ذیل باشد می تواند تقاضای ثبت نماید :
1. ابداع هر محصول صنعتی جدید
2. کشف هر وسیله جدید یا اعمال وسایل موجود به طریق جدید برای یک نتیجه یا محصول صنعتی یا فلاحتی
ممکن است یک چیزی اختراع شود ولی در مراحل بعدی اختراع تکمیل شود ، در این صورت برای برخورداری از حمایت قانون نسبت به تکمیل اختراع ، تکمیل آن نیز باید به ثبت برسد.
در مورد ثبت اختراع موارد ذیل قابل توجه است :
اولاَ : هر اختراع یا تکمیل اختراع یا اکتشافی که قبل از تاریخ تقاضای ثبت خواه در ایران خواه در خارجه به نحوی از طریق رسانه های گروهی معرفی شده و یا به مورد عمل و استفاده درآید ، اختراع و اکتشاف جدید محسوب نمی شود.
ثانیاَ : در صورتی که حق اختراع و اکتشاف از طریق ارث به دیگری منتقل شود یا به نحو دیگری واگذار شود ، در صورتی انتقال معتبر است که به نام مالک جدید به ثبت برسد . ( هر نوع واگذاری این گونه حقوق باید به موجب سند رسمی باشد والا اعتبار ندارد ) . حتی اگر انتقال در خارج انجام شده باشد ، در ایران وقتی اعتبار دارد که به ثبت رسیده باشد.
ثالثاَ : ثبت اختراع مستلزم پرداخت هزینه مخصوصی است به نام حق الثبت که در موقع ثبت و همه ساله باید از طرف کسی که اختراع به نام او ثبت می شود پرداخت شود.
رابعاَ : برای امور ذیل نمی توان تقاضای ثبت نمود :
1. نقشه های مالی
2. هر اختراع یا اکتشاف یا تکمیل آن که مخل انتظامات عمومی یا منافیات عفت یا مخالف حفظ الصحه عمومی باشد.

• مراحل ثبت اختراع

با رعایت شرایطی که گفته شد ، در ذیل به توضیح مراحل ثبت اختراع می پردازیم. شایان ذکر است ، چنانچه در هر یک از مراحل ثبت با مشکل و یا سوالی مواجه شدید می توایند با ما تماس حاصل فرمایید. همکاران مجرب ما در موسسه حقوقی فکر برتر ، با سال ها تجربه ی موفق در این زمینه ، آماده ی ارائه ی خدمات به شما عزیزان می باشند.
- گام اول                                                                            
برای ثبت اختراع ، در ابتدا مدارک ذیل را آماده کنید.
1- اظهارنامه اختراع ( 3 نسخه )
برای ثبت اختراع ، مخترع باید تقاضای ثبت را مطابق اظهارنامه که طبق نمونه های چاپی از طرف اداره ثبت تهیه شده است در سه نسخه به فارسی تنظیم و امضاء نموده و به اداره ثبت تسلیم نماید. چنانچه اسناد ضمیمه اظهارنامه و سایر اسناد مربوط، به زبان دیگری غیر از فارسی باشد ،ارائه اصل مدارک مورد نیاز همراه با ترجمه عادی کامل آن ها الزامی است.مع ذلک اگر ترجمه کامل این مدارک برای متقاضی میسر نباشد،می تواند خلاصه آن ها را به فارسی ضمیمه نماید.مرجع ثبت در صورت لزوم می تواند در جریان بررسی اظهارنامه،ترجمه رسمی مدارک مزبور را مطالبه کند.چنانچه اصطلاحات فناوری و علمی به کار رفته در اسناد مذکور،معادل فارسی نداشته باشند،ذکر همان اصطلاحات کفایت می کند.
در تنظیم و تسلیم اظهارنامه موارد ذیل باید رعایت گردد:
الف- نام و سایر اطلاعات لازم در خصوص متقاضی، مخترع و نماینده قانونی او ، در صورت وجود و عنوان اختراع در اظهارنامه درج شود.
ب-در مواقعی که متقاضی شخص مخترع نیست،مدارک دال بر سمت قانونی وی همراه اظهارنامه تحویل گردد.
ج- ادعای مذکور در اظهارنامه، گویا و مختصر بوده و با توصیف همراه باشد،به نحوی که برای شخص دارای مهارت عادی در فن مربوط واضح و کامل بوده و حداقل یک روش اجرایی برای اختراع ارائه کند.
همچنین ذیل امضاء اشخاص حقوقی متقاضی ثبت ممهور به مهرگردد.
2-  توصیف اختراع ( 3 نسخه )
خلاصه توصیف اختراع باید مستقیماَ زمینه ی فنی ای که اختراع به آن تعلق دارد را تعیین کند تا در جستجوی سوابق اختراع ادعایی مورد استفاده قرار گیرد.در خلاصه اختراع  نکات ذیل باید در نظر گرفته شود:
1- با عنوان اختراع شروع شود و مشتمل بر 70 تا 200 کلمه باشد.
2- مشکل فنی،اساس راه حل ارائه شده برای آن و کاربرد یا کاربردهای اصلی اختراع را اجمالاَ روشن نماید.
3- در صورت لزوم،مشتمل بر فرمول های شیمیایی یا معادلات ریاضی باشد تا براساس آن ها ویژگی های اختراع به بهترین شکل بیان شود.
4- در صورتی که برای توضیح اختراع ارجاع به نقشه های ارجاع دهنده به هر یک از نقشه ها در داخل پرانتز ذکر گردد.
5- عدم بیان ارزش و مزایای اختراع.
وفق ماده ی 14،خلاصه توصیف فقط برای بیان اطلاعات اختراع به کار می رود و نمی تواند مبنای تفسیر برای تعیین حدود ادعا باشد.
چنانچه نقشه ها،نمودارها و جداول،بخشی از ضمیمه اظهارنامه اختراع باشند در ترسیم آن ها باید نکات ذیل رعایت شوند:
1- در یک روی صفحه کاغذ با دوام و در قطع A4، با خطوط پر رنگ و یکدست مشکی و غیررنگی کشیده شده و ترجیحاَ در رسم آن ها از ابزارهای فنی نقشه کشی استفاده شود و حداکثر حاشیه اوراق به ترتیب از بالا5/2 سانتی متر از چپ 5/1 سانتی متر،از راست 5/2 سانتی متر و از پایین 1 سانتی متر باشد.
2- وضوح و شفافیت نقشه ها به نحوی باشد که امکان تکثیر یا تصویر برداری آن میسر شود.
3- تمام عناصر نقشه یا نمودار دارای مقیاس یکسان باشد مگر آنکه برای فهم اختراع،برجسته نمودن بخش خاصی از نقشه و یا نمودار ضروری باشد.
4- تا حدامکان به صورت عمودی در صفحه قرار گیرد.
5- اعداد،حروف و نشانه ها به طور روشن ذکر شده و خوانا باشند.
6- شامل نشانه هایی باشد که در توصیف بتوان به آن ها ارجاع داد.
7- صفحات باید به ترتیب شماره گذاری شده و ترجیحاَ نشان دهنده ی شماره آن صفحه از کل صفحات باشد.
8- هیچ توضیحی نباید روی نقشه ها وجود داشته باشد مگر در مورد جداول و نمودارها.
9- در صورتی که هر یک از نقشه ها،نمودارها و جداول در بیش از یک صفحه باشد،کل صفحات باید بدون حذف بخشی از آن ها،شامل نشانه هایی مستقل از شماره صفحات باشد به نحوی که ارتباط و تمامیت قسمت ها را با یکدیگر روشن سازد.
چنانچه در اظهارنامه،توصیف،خلاصه توصیف،ادعا یا ادعاها و نقشه ها،به واحدهای اندازه گیری وزن و حرارت،انرژی،نور،صدا،مغناطیس و از این قبیل امور اشاره شده باشد،از قواعد متعارف باید استفاده شود.
سایر ضمایم اظهارنامه،به جز نقشه،نمودار و جدول،باید روی کاغذ دارای قطع A4 درج و نکات ذیل در مورد آن ها مراعات گردد.
3- ادعا یا ادعاهای اختراع
مطابق ماده 11 ادعای اختراع باید عناصر اختراعی را که حمایت از آن درخواست شده درچهارچوب مشخصه فنی تعیین کند .هر اختراع می تواند مشتمل بر یک یا چند ادعا باشد.ادعا یا ادعا ها باید صریح و منجز بوده و  دارای شرایط ذیل باشد:
الف) معقول بودن تعداد آنها.
ب ) فراتر از اطلاعات افشا شده نباشد.
ج ) بیان ویژگی های فنی مثبت
4-خلاصه ای از توصیف اختراع
وفق مواد 13و14 خلاصه مشتمل بر 70 تا 200 کلمه و فقط برای بیان اطلاعات اختراع و درصورت لزوم مشتمل بر فرمول شیمیایی یا معادلات ریاضی باشد.
5- نقشه یا نقشه ها در صورت لزوم
چنانچه نقشه ها ،نمودار ها و جداول بخشی از ضمیمه اظهارنامه اختراع باشند در ترسیم آن ها باید نکات ذیل رعایت شوند:
الف) در روی کاغذ بادوام و در قطع A4.با خطوط پر رنگ و یک دست مشکی و غیر رنگی کشیده شود و ترجیحاَ در رسم آن ها از ابزارهای فنی نقشه کشی استفاده شود و حداکثر حاشیه اوراق به ترتیب از بالا 5/2 سانتی متر از چپ 5/1 سانتی متر، از راست 5/2 سانتی متر و از پایین 1 سانتی متر باشد.
ب ) وضوح و شفافیت نقشه ها به نحوی باشد که امکان تکثیر یا تصویر برداری آن میسر شود.
ج ) تمام عناصر نقشه یا نمودار دارای مقیاس باشد مگر آنکه برای فهم اختراع ، برجسته نمودن بخش خاصی از نقشه و یا نمودار ضروری باشد.
د ) تا حدامکان به صورت عمودی در صفحه قرار گیرد.
هـ) اعداد، حروف و نشانه ها به طور روشن ذکر شده و خوانا باشند.
و ) شامل نشانه هایی باشد که در توصیف بتوان به آن ها ارجاع داد.
ز ) صفحات باید به ترتیب شماره گذاری شده و ترجیحاَ نشان دهنده شماره آن صفحه از کل صفحات باشد.
ح ) هیچ توضیحی نباید روی نقشه وجود داشته باشد مگر در مورد جداول و نمودارها.
ی) در صورتی که هر یک از نقشه ها،نمودارها و جداول در بیش از یک صفحه باشد،کل صفحات باید بدون حذف بخشی از آن ها،شامل نشانه هایی مستقل از شماره صفحات باشد به نحوی که ارتباط و تمامیت قسمت ها را با یکدیگر روشن سازد.
6-مدارک مثبت هویت متقاضی و مخترع
الف) مدارک مثبت هویت متقاضی
اشخاص حقیقی: کپی شناسنامه و کپی کارت ملی
اشخاص حقوقی: آخرین روزنامه رسمی دلیل مدیریت کپی شناسنامه و کارت ملی صاحبان امضاء
ب) مدارک مثبت هویت مخترع
ارائه کپی شناسنامه و کارت ملی مخترع
7-درخواست کتبی مبنی بر عدم ذکر اسم مخترع،چنانچه مخترع نخواهد اسم وی ذکر شود.
8-مدارک مربوط به حق تقدم که باید هم زمان با تسلیم اظهارنامه یا حداکثر ظرف 15 روز از آن تاریخ تسلیم شود.
9- مدارک نماینده قانونی : درصورتی که تقاضا توسط نماینده قانونی (وکیل، دارنده یا دارندگان حق امضا برای اشخاص حقوقی و ...) به عمل آید.
9-رسید مربوط به پرداخت هزینه های قانونی
- گام دوم :
پس از تهیه مدارک فوق ، به سامانه اداره کل مالکیت صنعتی  ( قسمت  ثبت اظهارنامه ) مراجعه نموده و بعد از قبول تعهد نامه جهت رعایت مواد قانونی و انتخاب نوع اظهارنامه ( مبنی بر ثبت یک اظهار نامه جدید و اعتراض به ثبت اظهارنامه اختراع ) مراحل ثبت اظهارنامه در سامانه را به دقت تکمیل نمایید.
مراحل ثبت اظهارنامه در سامانه به شرح ذیل است  :
_ درج  اطلاعات اظهارنامه ( شامل مالکیت اظهارنامه ، نماینده قانونی ، دریافت کننده ابلاغ  و ...)
مالکیت اظهارنامه :
مالک اظهارنامه کسی است که اختراع به نام او و با تقاضای او ثبت می شود که می تواند یک شخص حقیقی باشد یا یک شخص حقوقی. در این مرحله چنانچه متقاضی یک شخص باشد به عنوان مالک درج و اطلاعات مربوط به او وارد می شود و اگر مالک بیش از یک نفر باشد سایر مالکین با رعایت اولویت درج می گردند.
نماینده قانونی :
نماینده ی قانونی که می تواند صاحب امضاء شرکت، وکیل دادگستری، دفتر حقوقی و نماینده قانونی معرفی شده  باشد. چنانچه متقاضی، نماینده قانونی یا وکیل نداشته باشد گزینه مرحله بعد را باید انتخاب نماید و مشخصات مالک درج می گردد و اگر دارای وکیل دادگستری باشد اطلاعات آن وکیل می بایست درج گردد. دفاتر حقوقی نیز به عنوان نماینده قانونی محسوب می شوند.
دریافت کننده ابلاغ :
دریافت کننده ی ابلاغ، می تواند شخصی حقوقی باشد یا یکی از مالکین  یا یکی از نمایندگان قانونی باشد.
مشخصات مخترع:
درج مشخصات شخص مخترع ضروری است که الزاما باید شخص حقیقی باشد و در صورتی که نمی خواهد نام او در گواهی نامه اختراع قید شود باید کتباَ نامه ی عدم قید نام مخترع را ضمیمه اظهارنامه کند.
عنوان و خلاصه ی اختراع :
قید عنوان اختراع امری الزامی است که باید نو آورانه، تکنیکی و مختصر باشد. خلاصه اختراع صرفاَ برای اطلاعات فنی است که در واقع وضعیت موجود در زمینه اختراع  و راه حل ارائه شده به طور خلاصه درج می شود.
ادعای حق تقدم:
ادعای حق تقدم، توسط اشخاصی  که اختراع خود را در قلمرو یکی از اعضای کنوانسیون پاریس ثبت کرده اند پر می شود. ( پر نمودن فرم به زبان اصلی و با ترجمه رسمی دادگستری)
بارگذاری و بازبینی اطلاعات و ضمائم.
انتخاب گزینه بارگذاری پیوست جهت پیوست نمودن ضمائم و سپس انتخاب تصویر مدرک مورد نظر و ارسال پیوست .
پس از طی مراحل مذکور ، اطلاعات وارد شده را بازبینی کرده و در صورت صحت اطلاعات وارد شده و عدم مغایرت ، بر روی گزینه ی تایید کلیک نمایید.
_ پرداخت هزینه و دریافت شماره اظهارنامه
پرداخت هزینه ها به صورت اینترنتی و به صورت آنلاین انجام می شود.( برای مالکین ایرانی) و برای غیر ایرانی ها معادل ارزی هزینه ها و تعرفه های ثبتی بر مبنای فرانک سوئیسی اعمال می گردد. ( به صورت واریز به شماره حساب بانک ملی به نام خدمات  ثبتی اداره کل مالکیت صنعتی. سپس ارسال تصویر فیش و مراحل ثبت اظهارنامه یا درخواست).
بعد از پرداخت اینترنتی، شماره اظهارنامه به شخص داده خواهد شد.
طبق ماده 29 آیین نامه ثبت علائم و اختراعات از تاریخ وصول اظهارنامه ، متصدی شعبه ثبت اختراعات ،آن را از لحاظ تطبیق با مقررات قانون و مواد آیین نامه حاضر مورد مطالعه قرار می دهد و در صورتی که نواقصی در اظهارنامه مشاهده شود مراتب را در سامانه به متقاضی اطلاع می دهد.
ماده 30 آیین نامه ثبت علایم و اختراعات مقرر می دارد : در صورتی که اظهارنامه صحیح و قانونی تشخیص داده شود اختراع در دفتر مخصوصی با قید مراتب ذیل به ثبت خواهد رسید :
1.شماره ثبت
2.شماره دفتر اظهارنامه
3.تاریخ وصول اظهارنامه با تعیین ساعت ، روز ، ماه و سال
4.نام و نشانی کامل تسلیم کننده اظهارنامه
5. نام و نشانی وکیل درخواست کننده اختراع اگر اختراع توسط وکیل درخواست ثبت شده باشد.
6.موضوع اختراع
7.مدت اعتبار ورقه اختراع
8.شماره ثبت و مدت اعتبار اختراع در خارجه
9. تاریخ ثبت اختراع
10 . امضای رییس شعبه ثبت علایم تجاری و اختراعات
11. امضای درخواست کننده ثبت اختراع یا نماینده او
تبصره – در دفتر ثبت اختراعات برای هر اختراع دو صفحه تخصیص داده خواهد شد .هر تغییر و تکمیلی نسبت به موضوع اختراع و همچنین کلیه نقل و انتقالاتی که جزئاَ و یا کلاَ نسبت به اختراع واقع می شود باید در صفحات مزبور ثبت گردد.
پس از ثبت اختراع ورقه اختراعی که به صاحب اختراع یا نماینده او داده می شود باید شامل نکات ذیل باشد : ( ماده 31)
1. شماره ثبت اختراع
2. تاریخ ثبت اختراع
3. شماره دفتر اظهارنامه
4. موضوع اختراع
5. تاریخ تسلیم اظهارنامه
6. نام و نشانی کامل صاحب اختراع و وکیل او
7. نشانی صاحب اختراع در ایران
8. مدت اعتبار ورقه اختراع
9. شماره ثبت و مدت اعتبار در خارجه
10. امضای رئیس شعبه ثبت علائم تجاری و اختراعات
11. امضای مدیر کل ثبت
12. شماره و تاریخ صدور ورقه اختراع
یک نسخه از توصیف اختراع و خلاصه آن و نقشه ها به وسیله قیطان یا منگنه به ورقه اختراع ملصق و مهر می شود.
ماده 32- در ظرف سی روز پس از ثبت هر اختراع اداره مربوطه ثبت آگهی که شامل مراتب ذیل است منتشر خواهد نمود :
- شماره ثبت اختراع
- مدت اعتبار ورقه اختراع
- نام صاحب اختراع و نشانی کامل او
- موضوع اختراع
آگهی مزبور به امضای رئیس شعبه ثبت علائم تجاری و اختراعات در روزنامه رسمی کشور منتشر خواهد شد.
وفق ماده 33 ، مدت اعتبار ورقه اختراع از تاریخ تسلیم اظهارنامه محسوب می گردد. مدت اعتبار ورقه اختراع در ایران بر حسب تقاضای مخترع پنج یا ده یا پانزده یا منتهی بیست سال خواهد بود و در موقع دریافت اظهارنامه ثبت اختراع اداره ثبت حق الثبتی طبق تعرفه مقرر و مبالغی برای هزینه تهیه اظهارنامه و آگهی های مربوط اخذ می نماید.

وجود تعاونی ( شرکت یا اتحادیه تعاونی ) ، با تشکیل و ثبت آغاز می شود و با انحلال و تصفیه پایان می گیرد. گرفتن کارت بازرگانی فوری در این مطلب ، از ثبت و سپس انحلال تعاونی سخن خواهیم گفت.
یادآوری می شود که :
- شرکت تعاونی و اتحادیه تعاونی ، دارای شخصیت حقوقی بوده و یک شخص حقوقی محسوب می شود.

• ثبت تعاونی

1. اقدام به ثبت
لازمه وجود تعاونی ، ثبت آن است . همان طور که در مقالات پیشین گفته شد اولین هیات مدیره مکلف است پس از اعلام قبولی ، ظرف یک ماه از تاریخ برگزاری جلسه اولین مجمع عمومی عادی ، به ثبت تعاونی مبادرت کند.
2. مجوز ثبت
برای ثبت هر تعاونی لازم است نخست اقدامات انجام شده برای تشکیل آن ، از لحاظ مطابقت با مقررات به تایید اداره کل تعاون یا اداره تعاون برسد و برای آن " مجوز ثبت " صادر شود. مجوز ثبت یکی از مدارکی است که باید برای ثبت تعاونی به مرجع ثبت شرکت ها تسلیم شود.
3. مرجع ثبت
مرجع ثبت تعاونی ها در تهران " اداره کل ثبت شرکت ها " و در شهرستان ها " اداره ثبت " واقع در مرکز اصلی تعاونی است.
یادآوری : هر گونه تغییری که بعداَ در اساسنامه یا در اعضای هیات مدیره ، بازرسان و مدیر عامل تعاونی یا در سرمایه آن صورت گیرد ، باید به مرجع ثبت تعاونی اعلام شود.
4. مدارک لازم برای ثبت و اخذ مجوز
مدارک و اوراق ذیل بایستی توسط هیات مدیره همراه با درخواست خود تحویل اداره تعاون گردد :
الف) اساسنامه مصوب شرکت
ب ) دعوتنامه تشکیل اولین مجمع عمومی عادی
ج ) صورتجلسه اولین مجمع عمومی عادی ، دایر بر تصویب اساسنامه و انتخاب اولین هیات مدیره و بازرس یا بازرسان .
د ) رسید پرداخت مقدار وجوه لازم التادیه سرمایه تعاونی ، طبق اساسنامه
ه ) مدارک مربوط به تقویم و تسلیم آن مقدار از سرمایه که به صورت جنبی بوده است.
و ) فهرست اسامی و مشخصات داوطلبان تشکیل تعاونی .
ز) فهرست اسامی حاضران در اولین مجمع عمومی عادی که حاوی امضای آن ها باشد.
ح) فهرست اسامی و مشخصات و نشانی اعضای اولین هیات مدیره و بازرس یا بازرسان اعم از اصلی و علی البدل و مدیر عامل که حاوی امضای آن ها باشد.
ط) قبولی کتبی اعضای اولین هیات مدیره و بازرس یا بازرسان
ی) صورتجلسه راجع به جلسه اولین هیات مدیره دایر بر انتخاب رئیس و نایب رئیس و منشی هیات مدیره ، انتخاب صاحبان امضاهای مجاز و اسامی و مشخصات آن ها و انتخاب مدیر عامل.
5. اقدامات اداره تعاون
اداره تعاون مجوز ثبت تعاونی را که عبارت است از درخواست ثبت شرکت یا اتحادیه تعاونی جدید التشکیل از مرجع ثبت ، به همراه مدارک و اوراق مذکور را به " اداره کل ثبت شرکت ها " در تهران و " اداره ثبت " در شهرستان ها ارسال می کند تا به ثبت تعاونی اقدام کند.
6. اقدامات قرارداد ثبت شرکت ها
اداره ثبت بعد از ثبت تعاونی ، موضوع را به وسیله درج آگهی در " روزنامه رسمی " به اطلاع عموم می رساند و رونوشتی از آگهی ثبت و اساسنامه ممهور به مهر خود را به اداره کل یا اداره تعاون ارسال می دارد.
یادآوری : شرکت ها و اتحادیه های تعاونی ، از پرداخت حق الثبت و نصف تعرفه آگهی ثبت در روزنامه رسمی معافند.
7. پروانه تاسیس
هیات مدیره تعاونی پس از ثبت باید از اداره تعاون برای آن پروانه تاسیس بگیرند و پس از اخذ پروانه تاسیس است که شرکت تعاونی می تواند به فعالیت بپردازد.
مدارک مورد نیاز جهت اخذ پروانه تاسیس :
الف ) فتوکپی مدارک ثبت تعاونی که از مرجع ثبت دریافت شده است.
ب) نسخه ای از روزنامه رسمی که آگهی تشکیل شرکت تعاونی در آن چاپ شده است.
ج) تقاضانامه ای برای اخذ پروانه تاسیس که به عنوان اداره تعاون نوشته شده است.

• انحلال تعاونی

1. تعریف انحلال
انحلال ، در لغت به معنای برچیده شدن و تعطیل شدن است و در اصطلاح حقوق تعاون ، حالتی است که در آن فعالیت های شرکت یا اتحادیه تعاونی تعطیل می شود و اختیارات مدیران سلب شده ، اجرای وظایف آن ها متوقف می گردد و هیئتی به نام هیئت تصفیه ، به تصفیه امور شرکت یا اتحادیه می پردازد.
2. مقاماتی که حق انحلال دارند.
مقاماتی که می توانند شرکت یا اتحادیه تعاونی را منحل کنند ، عبارت اند از :
- مجمع عمومی فوق العاده شرکت یا اتحادیه تعاونی ؛
- وزارت تعاون ؛
- دادگاه.
3. موارد انحلال
شرکت یا اتحادیه تعاونی در موارد ذیل منحل می شود :
- تصمیم مجمع عمومی فوق العاده ؛
- کاهش تعداد اعضا از نصاب مقرر ؛
- انقضای مدت تعیین شده در اساسنامه ؛
- توقف فعالیت بیش از یک سال ، بدون عذر موجه ؛
- عدم رعایت قوانین و مقررات مربوط ؛
- ورشکستگی
4. گرفتن مجوز انحلال
در مواردی که شرکت یا اتحادیه تعاونی با تصمیم مجمع عمومی فوق العاده منحل می شود ، به موجب ماده 16 آیین نامه اجرایی قانون بخش تعاونی و تبصره آن ، تعاونی مکلف است پس از تصمیم گیری مجمع عمومی فوق العاده به انحلال ، موافقت کتبی دستگاه های دولتی یا عمومی ، بانک ها و شهرداری هایی را که از آن ها امتیازات یا اعتباراتی کسب کرده یا در قبال گرفتن سرمایه یا اموال ، اعم از منقول و غیر منقول ، تعهداتی به آن ها داده است ، اخذ کند و آن را همراه مدارک مربوط به تشکیل و تصمیم مجمع عمومی فوق العاده ، برای گرفتن مجوز انحلال به وزارت تعاون تسلیم کند. در صورتی که تعاونی امتیازات و اعتبارات و امکاناتی از دستگاه های مذکور دریافت نکرده باشد ، می تواند برای انحلال اقدام کند. از این بیان آیین نامه اجرایی چنین مستفاد می شود که مکلف بودن شرکت تعاونی به گرفتن مجوز انحلال از وزارت تعاون ، در جایی است که وی از دستگاه های مزبور ، امتیازات یا اعتباراتی کسب کرده یا در قبال گرفتن اموال تعهداتی به آن ها داده باشد ؛ در غیر این صورت نیازی به گرفتن مجوز انحلال از وزارت تعاون نیست و تصمیم مجمع عمومی فوق العاده برای انحلال شرکت تعاونی کافی است.
5. نکته
در این جا لازم است به دو مطلب اشاره کنیم :
- کلیه اموالی که از منابع عمومی و دولتی در اختیار تعاونی قرار گرفته است ، با انحلال آن باید مسترد شود.
- هر تعاونی که منحل می شود ، قبل از انحلال باید به تعهداتی که در برابر اخذ سرمایه و اموال و امتیازات از منابع عمومی و دولت ها و بانک ها و شهرداری ها سپرده است ، عمل نماید.

در انتقال سهام شرکت تعاونی می توان از انتقال اختیاری ، انتقال قهری و انتقال آن ها به عضو شرکت تعاونی یا غیر عضو گفتگو کرد .ثبت شرکتها  در ذیل به توضیح راجع به این موارد می پردازیم. لازم به یادآوری است در صورت نیاز به هر گونه مشاوره در این رابطه می توانید با همکاران ما در ثبت شرکت فکر برتر تماس حاصل فرمایید.

• انتقال اختیاری سهام

سهام شرکت تعاونی ممکن است به عضو همان شرکت تعاونی یا به غیر ، انتقال داده شود .
الف) انتقال اختیاری سهام به عضو :
انتقال سهام به عضو همان شرکت تعاونی مجاز است. عضو شرکت تعاونی می تواند سهم یا سهام خود را به عضو دیگر همان شرکت تعاونی منتقل کند. قانون بخش تعاونی در این خصوص بیان صریحی ندارد و این امر از بند 4 ماده 37 این قانون که تصمیم گیری درباره انتقال سهام اعضا به یکدیگر را به هیئت مدیره شرکت تعاونی واگذار کرده است ، مستفاد می شود. در نمونه اساسنامه ، شرکت تعاونی نیز آمده است : انتقال سهام شرکت تعاونی به اعضا یا متقاضیان جدید عضویت که واجد شرایط باشند ، با موافقت هیئت مدیره مجاز است. لازم به یادآوری است ، مراتب نقل و انتقال و مشخصات منتقل الیه باید در دفتر سهام شرکت تعاونی ثبت و به امضای ناقل و منتقل الیه یا وکیل یا نماینده قانونی آن ها برسد. در صورتی که تمام مبلغ سهم پرداخت نشده باشد ، تادیه آن به ترتیب مقرر و در ظرف مدتی که در اساسنامه تعیین شده است ، بر عهده منتقل الیه خواهد بود. از آن جا که از لحاظ تعداد سهام و میزان سرمایه اعضا ، شرکت های تعاونی بر دو قسم اند : شرکت هایی که تعداد سهام اعضا در آن ها برابر است و شرکت هایی که تعداد سهام اعضای آن ها برابر نیست ؛ و در قسم اخیر نیز به موجب آیین نامه مربوط ، حداکثر تعداد سهام و میزان سرمایه ای که هر عضو می تواند داشته باشد نباید از 15 درصد کل سرمایه شرکت تجاوز کند ؛ هیئت مدیره باید توجه داشته باشد که در انتقال سهام عضو به عضو ، افزایش سهام ناشی از این انتقال ، میزان سهام عضو را حسب مورد از تساوی یا از نصاب 15 درصد مذکور خارج نکند.
ب) انتقال اختیاری به غیر عضو :
انتقال اختیاری سهام شرکت تعاونی به غیر عضو مجاز نیست. این امر از مفهوم مخالف مفاد بند 4 ماده 37 قانون بخش تعاونی ، که فقط انتقال سهام اعضا به یکدیگر را تجویز می کند ، حاصل می شود. علاوه بر این باید گفت : از آن جا که فقط عضو می تواند از منافع و حقوق متعلقه به سهم شرکت تعاونی منتفع شود و منافع و حقوق مذکور به سهمی که دارنده آن غیر عضو باشد تعلق نگرفته است و قابل حمل بر آن نیست ؛ لذا اصولاَ انتقال اختیاری سهام شرکت تعاونی به غیر عضو ، " سالبه به انتفای محمول " است.

• انتقال قهری سهام

الف) انتقال قهری به عضو شرکت تعاونی :
اگر عضو شرکت تعاونی فوت کند ، سهم یا سهامی که وی در شرکت تعاونی دارد – مانند سایر اموال و حقوق مالی وی – قهراَ به وراث یا وارث او منتقل می شود و اگر وارث وی عضو همان شرکت تعاونی باشد ، در این حال انتقال قهری سهم شرکت تعاونی به عضو تحقق پیدا می کند و عضو مذکور علاوه بر سهم یا سهام خود در شرکت ، صاحب سهم یا سهام عضو متوفی نیز می شود. ممکن است در اثر انتقال سهم یا سهام متوفی ، مقدار سهام عضو وارث در اثر افزایش ، از تساوی مقرر در شرکت هایی که تعداد سهام اعضا برابر است ، خارج شود یا از نصاب مقرر ( حداکثر 15 درصد کل سهام ) که در آیین نامه مربوط تعیین شده است ، تجاوز کند.
در مورد انتقال اختیاری سهام ، عدم موافقت هیئت مدیره با انتقال سهام ، از حدوث این وضع جلوگیری می کند. در مورد اخیر ، چون انتقال قهری است و نمی توان از آن ممانعت کرد ، پس لاجرم لازم است که شرکت تعاونی مابه التفاوت افزایشی را که از طریق این انتقال برای مقدار سهام عضو وارث به وجود می آید به او بپردازد تا بدین ترتیب از برهم خوردن تساوی تعداد سهام یا تجاوز از حداکثر مقرر مذکور جلوگیری شود.
ب) انتقال قهری به غیر عضو :
انتقال قهری به غیر عضو وقتی پیش می آید که عضو شرکت تعاونی فوت کند و هیچ کدام یا بعضی از ورثه وی که سهام به آن ها منتقل می شود ، عضو همان شرکت تعاونی نباشند. ماده 14 قانون بخش تعاونی در این خصوص چنین مقرر می دارد : " در صورت فوت عضو ، ورثه وی که واجد شرایط و ملتزم به رعایت و مقررات تعاونی باشند ، عضو تعاونی شناخته شده و در صورت تعدد بایستی مابه التفاوت افزایش سهم ناشی از تعدد خود را به تعاونی بپردازند ، اما اگر کتباَ اعلام نمایند که مایل به ادامه عضویت در تعاونی نیستند و یا هیچ کدام واجد شرایط نباشند ، عضویت لغو می گردد". تبصره ماده مذکور اضافه می کند : " اگر تعداد ورثه بیش از ظرفیت تعاونی باشد ، یک یا چند نفر به تعداد مورد نیاز با توافق سایر وراث، عضو تعاونی شناخته می شوند ". برای تکمیل مطلب لازم است به مااده 15 قانون بخش تعاونی نیز اشاره شود که به موجب آن در صورت لغو عضویت به سبب فوت ، سهم و کلیه حقوق و مطالبات عضو متوفی به قیمت روز ، تقویم و به دیون تعاونی تبدیل می شود که پس از کسر دیون وی به تعاونی ،  به وراث یا ورثه او پرداخت می گردد.
ممکن است سهام عضو شرکت ، در اثر اجرای حکم دادگاه که علیه او صادر شده است ، بابت بدهی وی در اختیار طلبکار قرار گیرد. روشن است که طلبکار مذکور نمی تواند عضو شرکت تعاونی محسوب شود و فقط می تواند بهای سهام بدهکار را – طبق مقررات راجع به بازپرداخت قیمت سهام – از شرکت تعاونی دریافت کند.

• سود سهام

سهام شرکت تعاونی از سود آن منتفع می شوند. به موجب ماده 25 قانون بخش تعاونی از سود خالص شرکت های تعاونی در هر سال مالی پس از برداشت مبالغی که برای ذخیره قانونی ( حداقل 5 درصد ) و اندوخته قانونی ( حداکثر 5 درصد ) و حق تعاون و آموزش ( چهار درصد ) و پاداش برای اغضا ، کارکنان ، مدیران و بازرسان اختصاص یافته است ، باقیمانده آن به ترتیبی که در اساسنامه و شرایط ضمن عقد پذیرفته می شود ، تقسیم می گردد.
همان طور که در مقالات پیشین گفته شد ، نمونه اساسنامه شرکت تعاونی متذکر می شود که باقیمانده سود خالص سالانه شرکت تعاونی را می توان بین اعضاء ، در تعاونی های تولیدی به نسبت سهام و در تعاونی های توزیعی 50 درصد به نسبت سهام و مابقی به نسبت معاملات اعضا با تعاونی ، تقسیم کرد.
اضافه می شود که تقسیم باقیمانده سود خالص تا جبران زیان انباشته شرکت ممکن است. سود خالص یا درآمد ویژه شرکت تعاونی ، عبارت است از درآمد شرکت در یک سال مالی ، منهای هزینه ها و استهلاکات و مالیات مربوط به همان سال ( سال مالی شرکت تعاونی در اساسنامه آن تعیین می شود ) .

نام پیشنهادی اشخاص حقوقی ( انتخاب نام شرکت) هزینه پلمپ دفاتر  در موارد زیر قابل تایید نمی باشد :
-  نام هایی که در آن از اسامی ،عناوین و اصطلاحات بیگانه و خارجی استفاده شده باشد.
- نام هایی که مخالف موازین شرعی، نظم عمومی و یا شامل واژه های بی معنا یا الفاظ قبیحه و مستهجن و خلاف اخلاق حسنه باشند .
-  نام یا نام اختصاری یا حروفی که رسماَ متعلق به دولت باشد از قبیل ایران ، ملی ،  ملت،  کشور، ناجا، مگر با ارائه مجوز از مقام صلاحیت دار دولتی .
- چنانچه تفاوت نام پیشنهادی با نام ثبت شده تنها در استفاده از پسوند جمع (نظیر ون، ین،ها و یا جمع مکسر) یا حذف آن باشد امکان ثبت آن وجود ندارد.
- چنانچه  نام شخصیت حقوقی به صورت مقید ثبت شده باشد امکان انتخاب نام جدید مشتق از آن به صورت مطلق برای شخصیت حقوقی دیگر وجود ندارد.
-  هنگامی که در یک نام پیشنهادی، ترکیبی از دو واژه فارسی، تداعی کننده یک واژه بیگانه باشد، امکان ثبت آن وجود ندارد.
-  واژه هایی که به طرز گمراه کننده ای شبیه نام ثبت شده دیگری باشند، پذیرفته نمی شوند.
-  اضافه کردن اعداد به نام هایی که سابقه ثبت دارند پذیرفته نمی شود و در صورت استفاده اعداد در نام های جدید پیشنهادی باید نگارش آن ها به صورت حروفی باشد.
- نام های پیشنهای نباید  قبلاَ به ثبت رسیده باشند.
-   از عنوان های دانشمندان و کاشفان در عصر حاضر انتخاب نشود.
-  استفاده از اسامی شهرها و رنگ ها و اعداد در اسم شرکت مانعی ندارد اما این کلمات جزء اسم شرکت شمرده نمی شوند و اسم شرکت باید غیر از این کلمات شامل سه کلمه باشد.
-  نام محل در اسم شرکت در صورتی مورد تایید اداره ثبت قرار می گیرد که شرکت حاضر در همان حوزه ثبتی به ثبت برسد.
-  از اعداد بصورت ریاضی آن استفاده نشود، بلکه بصورت حروف نوشته شود.
-  از حروف اول چند کلمه به عنوان اسم مخفف و یا ترکیبی از چند حرف استفاده نشود.
-  برداشتن کلمات قبلی ثبت شده و افزودن عدد به آن مورد قبول نمی باشد.
-  استفاده از کلمات قبلی ثبت شده و اضافه کردن یک کلمه توصیفی به آن مورد قبول نیست.
-  اگر نام انتخابی با اضافه کردن یک پسوند یا پیشوند شبیه به کلمات ثبت شده قبلی باشد نام مورد قبول نیست.
-  چنانچه نام اشخاص حقیقی ثبت شده باشد نمی توان مشتق آن نام را برای یک نفر دیگر ثبت کرد.
-  کلمه هایی که به شکلی باعث گمراهی و شباهت به اسامی دیگر که ثبت شده باشند مورد قبول نمی باشند.
-  از عناوین ایثارگران و شاهد و امثالهم که انحصاراً تحت نظارت سازمان محترم بنیاد شهید و امور ایثارگران است، استفاده نشود.
-  نامهای زیر نباید جزء اسامی مضاف به عناوین شرکت اضافه شود:
انتظام، نظام، نفت، پتروشیمی، دادگستر، بنیاد، سازمان، مرکز، بهزیست، بانک، بسیج، جهاد، آسانسور، آژانس، آزاده، تکنو، فامیلی، فیلتر، باور، میکروبرد، تست، استار، تک، مدرن، پیک، امنیت، کارواش، فانتزی، شهروند، اقتصاد، میهن، جوانان، ایمان، دکوراسیون، هدف، سپاه، تکنیک، دیتا، تک نو، تکنولوژی، اورست، مونتاژ، ونوس، دفتر، ایتال، بیو، کنترل، متریک، مترلژی و برای آپارتمان معادل آن = كاشانه، تکنیک و تکنو معادل آن = فن، تکنولــوژی معادل آن= فن آوری یا فن آوران، کلینیک معادل آن =درمانگاه، دکوراسیون معادل آن= آرایه، سیستم معادل آن= چرخه.

• چند نکته

 - اشخاص حقوقی که ثبت نام پیشنهادی آن ها مستلزم اخذ مجوز از مراجع ذیصلاح است باید پیش از ارائه تقاضای ثبت تاسیس به مرجع ثبت شرکت ها،به طریق مقتضی نسبت به اخذ مجوز اقدام و به ضمیمه مدارک تسلیم نمایند.
- مهلت اعتبار نام تایید شده اشخاص حقوقی که منجر به ثبت و آگهی می گردند نامحدود است.در صورتیکه نام تایید شده شخص حقوقی در شرف تاسیس یا تغییر منجر به ثبت و آگهی نگردد صرفاَ سه ماه از تاریخ تایید نام اعتبار دارد.این مدت برای شرکت های سهامی عام،6 ماه از تاریخ تشکیل مجمع عمومی موسس می باشد.
- نام شخص حقوقی (نام شرکت) ثبت شده با رعایت تاریخ تقدم، مختص شخصی است که به نام آن در مرجع ثبت شرکت ها به ثبت رسیده است و دیگری حق اختیار عین نام مذکور یا متجانس (تام، ناقص حرکتی، لفظی) آن را ندارد. این حق پس از انحلال و ختم تصفیه، منتفی می شود.
- واژه های بیگانه یا غیر متعارف یا مخفف تنها در صورتی قابل استفاده در نام شخص حقوقی (نام شرکت) است که مورد تایید فرهنگستان زبان و ادب فارسی باشند.
- کلماتی از قبیل ساختمانی، بازرگانی، تجاری، مهندسی، مهندسی مشاور، حقوقی، تولیدی و...شرحی بر موضوع فعالیت محسوب می شود و در بررسی نام یا نام های درخواستی به منظور رعایت عدم سابقه و تشابه ،جزئی از نام محسوب نمی شود.

در عصر حاضر اینترنت جایگزین تمام روش های سنتی شده است به طوری که در زمینه های اداری  نیز، امروزه تمام ادارات و سازمان ها دارای سایتهایی هستند که سهولت کار متقاضیان را مد نظر دارند.اخذ کارت بازرگانی فوری  به این ترتیب ثبت شرکت به صورت آنلاین نیز امکانپذیر شد و تعداد مراجعین به سازمان ها کاهش یافته و افراد قادر می شوند تا بسیاری از کارها را به صورت غیر حضوری انجام دهند و در زمان و هزینه ی خود صرفه جویی نمایند.

نحوه ثبت شرکت

برای ثبت کردن شرکت در آغاز باید شرکایی که تصمیم به ایجاد یک شرکت دارند، به اضافه مبحث فعالیتی که برای شرکت در نظر گرفته اند و همچنین مقدار وظیفه ای که قبول کرده اند، نوع شرکت را مشخص و نسبت به مراحل ثبت شرکت اقدام نمایند.

اصلی ترین عملکرد شرکت تسهیم وظایف در قالب یک شخصیت حقوقی است، پس بررسی درباره انواع شرکت ‌ها که هر یک جنبه خاصی از وظایف را برای گردانندگان و شرکای شرکت در نظر دارند، ضروری است؛ در کنار این موارد سوژه فعالیت از قبل تعیین شده برای شرکت در مشخص کردن نوع آن بسیار مؤثر می باشد؛ زیرا در برخی مواقع نوع فعالیت شرکت، میزان خاصی از وظایف شرکا را اقتضا می‌کند و به همین دلیل است که پروانه بعضی از شغل های خاص تنها به نوع معینی از شرکت ‌ها داده می ‌شود.

 در دنباله این تحول ، نحوه ی ثبت شرکت در اداره ثبت  شرکت ها نیز از حالت سنتی خارج شده است. یعنی قبلا ارباب رجوع مراجعه مستقیم به اداره ثبت داشت و از طریق فرم مربوطه، اسامی مورد نظر را پیشنهاد می داد و این اسامی فقط در اداره ی ثبت تهران مورد بررسی قرار می گرفت، سپس متقاضی مراجعه می نمود و به صورت دستی، مدارک، صورت جلسات و اساسنامه را ارائه می کرد تا توسط کارشناس ثبت شرکتها مورد بررسی قرار گرفته و در صورت تایید در دفاتر ثبت شرکتها ثبت شود و پس از اخذ امضاهای لازم، شرکت به ثبت رسد ولی در حالت فعلی با اجرایی شدن سامانه ی ثبت شرکت ها و موسسات غیر تجاری مراجعات ارباب رجوع به صورت اینترنتی و از طریق سامانه ی اینترنتی http://irsherkat.ssaa.ir به طور غیر حضوری انجام می گیرد.

علاوه بر آن می توان کلیه اطلاعات مربوط به چگونگی تنظیم درخواست ها و مدارک مورد لزوم بخشنامه ها و شیوه نامه های اجرایی ثبت شرکتها و اطلاع رسانی های  آتی  را نیز از طریق پایگاه اطلاع رسانی ثبت شرکت ها به آدرس http://sherkat.ssaa.ir  رصد و پیگیری نمود.

بنابراین چنانچه گقتیم برای ثبت شرکت به صورت آنلاین پس از ورود به سامانه ی http://irsherkat.ssaa.ir به قسمت پذیرش درخواست ثبت شرکت مراجعه کنید.فرمی پیش روی شما ظاهر می شود که باید مرحله به مرحله آن را تکمیل کنید.اطلاعات مربوط به متقاضی نخستین موضوعی است که در این فرم ها باید بنویسید .مشخصات اولیه خودتان را در فرم تکمیل کنید. انتخاب نام شرکت،نشانی شرکت،سرمایه ی شرکت ،معرفی شرکا ،مشخص نمودن سهام شرکا و معرفی شعبه های شرکت از جمله کارهایی است که قبل از رجوع به سایت می بایست راجع به آنها تصمیم گیری نهایی شده باشد.

در سایت،  اساسنامه ی شرکت را نیز باید ارایه دهید. شرکت نامه ها و اساسنامه ها ،فرم های پیش فرضی دارند که فقط باید آنها را پر کنید و در نهایت اگر خواستید می توانید قوانین مخصوص شرکت خودتان را نیز به آن اضافه کنید.سپس باید تصویر برابر اصل شده از اساسنامه  خود را در سایت اداره ی ثبت شرکت ها بار گذاری کنید.

ثبت انواع شرکت

از جمله سایرموارد قابل توجه در فرم پیش رو، انتخاب نوع شرکت است که به دلیل اهمیت آن به طور مختصر، به توضیح آنها می پردازیم. در اقسام مختلفه شرکت ها، شرکتهای تجارتی مطابق ماده 20قانون تجارت بر هفت قسم می باشند.

1)شرکت سهامی

شرکت سهامی ،شرکتی است که سرمایه آن به سهام تقسیم شده و مسئولیت صاحبان سهام ،محدود به مبلغ اسمی سهام آنها است.(م 1 ق ت).در شرکت سهامی تعداد شرکا نباید از سه نفر کمتر باشد.

.شرکت سهامی به دو نوع تقسیم می شود.شرکت هایی که موسسین آنها قسمتی از سرمایه شرکت را از طریق فروش سهام به مردم تامین می کنند.این گونه شرکت ها شرکت سهامی عام نامیده می شوند.شرکت هایی که تمام سرمایه آنها در موقع تاسیس منحصرا توسط موسسین تامین گردیده است.این گونه شرکت ها شرکت سهامی خاص نامیده می شود.

1)شرکت از زمانی تشکیل می شود که 2 یا چند نفر قصد تشکیل آن را داشته باشند.بنابراین قصد و نیت ایشان ملاک تشکیل است.تمامی افراد حقیقی و اشخاص می توانند توانایی های خود مانند سرمایه و دارایی ،تخصص و ارتباطات را در کنار یکدیگر قرار داده و جهت دستیابی به سود و منفعت به کار گیرند.این توانایی ها و دارایی،باید در قالب قراردادی بین افراد شرکت کننده تعریف شود.لذا از نظر مقررات و ضوابط اداری ،طی نمودن مراحلی چند جهت تاسیس یک شرکت یا موسسه ضروری است که از جمله اولین اقدامات، اقدام ثبت شرکت می باشد.یعنی فرایندی که طی آن اشخاص حقیقی یا حقوقی قراردادی را مابین خود امضا می کنند که این قرارداد دربر گیرنده ی قواعدی برای تعامل این اشخاص با یکدیگر و همچنین با اشخاص ثالث (خارج شرکت)باشد.

2)شرکت با مسئولیت محدود

شرکت با مسئولیت محدود ،شرکتی است که بین دو یا چند نفر برای امور تجارتی تشکیل شده و هر یک از شرکا بدون اینکه سرمایه به سهام یا قطعات سهام تقسیم شده باشد فقط تا میزان سرمایه خود در شرکت مسئول قروض و تعهدات شرکت است(م 94ق ت )در اسم شرکت باید عبارت شرکت تضامنی (با مسئولیت محدود)قید شود.

3)شرکت تضامنی

شرکت تضامنی شرکتی است که تحت اسم مخصوص برای امور تجارتی بین دو یا چند نفر با مسئولیت تضامنی تشکیل می شود:اگر دارایی شرکت برای تادیه تمام قروض کافی نباشد ،هر یک از شرکا مسئول پرداخت تمام قروض شرکت است.(م 116ق ت)

4)شرکت مختلط غیر سهامی

شرکت مختلط غیر سهامی شرکتی است که برای امور تجارتی  تحت اسم مخصوصی بین یک یا چند نفر شریک با مسئولیت محدود بدون انتشار سهام تشکیل می شود.شریک با مسئولیت  محدود کسی است که مسئولیت او فقط تا میزان سرمایه ای است که در شرکت گذارده ویا بایستی بگذارد.در اسم شرکت باید عبارت (شرکت مختلط)و لاقل اسم یکی از شرکا ضامن قید شود.

5)شرکت مختلط سهامی

شرکت مختلط سهامی شرکتی است که در تحت اسم مخصوصی بین یک عده شرکا ی سهامی و یک یا چند نفر شریک ضامن تشکیل می شود.شرکا ی سهامی کسانی هستند که سرمایه ی آنها به صورت سهام یا قطعات سهام متساوی القیمه درآمده و مسئولیت آنها تا میزان همان سرمایه ای است که در شرکت دارند.(م 162 ق ت)

6)شرکت نسبی

شرکت نسبی شرکتی است که برای امور تجارتی در تحت اسم مخصوص بین دو یا چند نفر تشکیل و مسئولیت هر یک ازشرکا به نسبت سرمایه ای است که در شرکت گذاشته است.(م 183 ق ت)

7)شرکت تعاونی تولید و مصرف

شرکت تعاونی تولید شرکتی است که بین عده ای از ارباب حرف تشکیل می شود و شرکا، مشاغل خود را برای تولید و فروش اشیا یا اجناس به کار می برند.(م190ق ت)

در کنار شرکتها که به کار تجارت اشتغال دازند قانونگذار نهاد حقوقی خاصی را که دارای شخصیت حقوقی می باشد جهت انجام اموری که جنبه ی غیر تجاری دارد از قبیل کارهای علمی یا ادبی یا امور خیریه و خدماتی پیش بینی نموده است که در سایت مذکور نیز به عنوان گزینه ای برای انتخاب آمده است.ماده 1 آیین نامه اصلاحی ثبت تشکیلات و موسسات غیر تجاری ،موسسه غیر تجاری را چنین تعریف نموده است :مقصود از تشکیلات و موسسات غیر تجارتی مذکور در ماده 584ق ت کلیه تشکیلات و موسساتی است که برای مقاصد غیر تجاری از قبیل امور علمی یا امور خیریه و امثال آن تشکیل می شود اعم از آنکه موسسین و تشکیل دهندگان قصد انتفاع داشته یا نداشته باشند.

وقتی اطلاعات نهایی به طور کامل و با دقت توسط متقاضی وارد رایانه شد ،رایانه تایید پذیرش را به متقاضی نشان می دهد که متقاضی باید به دقت آن را مطالعه کند.لذا،متقاضیان با مراجعه به سایت ثبت شرکتها، نام شرکت را پیشنهاد می دهندکه این بررسی و تایید نام مربوطه ،در مرکز استان صورت می پذیرد.بنابراین ،از قابلیت های سودمندی که با ثبت نام کردن اینترنتی به دست می آید استفاده از همین فهرست پیگیری است که می توان به راحتی پیگیر پاسخ درخواست خود شد.

بعد از بررسی نام و تایید نام ،متقاضی 3 ماه فرصت دارد در خصوص نام پیشنهادی،مدارک خود را از قبیل اساسنامه،از طریق سایت تهیه و صورت جلسات مورد نیاز را تشکیل دهد و پس از اخذ مجوزهای لازم و افتتاح حساب و مجوز از بانک از طریق سامانه ،نسبت به تکمیل اطلاعات لازم و ارسال مدارک ،از طریق پست اقدام نماید(دیگر نیازبه مراجعه ندارد).سپس کارشناس حقوقی بررسی می نماید ،اگر ایراد داشت برگشت می زند و در سامانه قید می کند و رفع اصلاحیه می نماید و اگر تایید شد ،هم از طریق سامانه پیامک می رود و هم می تواند شخص متقاضی به سایت مراجعه  کند تا برای امضا ذیل دفتر، پس از تایید مسئول مربوطه اقدام نماید.       

از این جا به بعد کار اصلی به پایان می رسد و می بایست به عنوان اقدام آخر به چاپ آگهی در روزنامه ی رسمی اقدام نماید.

لذا با اینترنتی شدن روند ثبت شرکت، این کار دیگر کاری طاقت فرسا نیست ، بلکه با الکترونیکی شدن آن، دیگر کمتر نیازی به موسسه های ثبت شرکت وجود دارد و شخص متقاضی با پر کردن فرم مربوطه که حاوی اطلاعات مربوط به متقاضی و شرکت می باشد ،می تواند به راحتی به ثبت شرکت اقدام نماید.

موسسه حقوقی فکر برتر، راهنمای ثبت شرکت در تهران با سال‌ ها سابقه، می تواند در بازه زمانی کوتاهی شرکت شما را ثبت نماید تا شما بتوانید از مزایای قانونی که برای شرکت های ثبت شده وجود دارد هر چه زودتر بهره مند شوید.

استعلام شماره ثبت شرکت

هر شرکت پس از ثبت شدن به جهت استعلام گیری آن دارای شماره ثبت منحصر به فردی است. این شماره ثبت همانند شماره شناسنامه اشخاص می باشد که به وسیله کارشناسان ثبت شرکت و یا اداره ثبت شرکتها، مراحل ثبت آن طی می گردد و در نهایت شماره ثبت به فرد مورد نظر ارائه می شود.

سامانه استعلام شماره ثبت شرکتها

افراد می توانند از طریق سامانه استعلام شماره ثبت شرکتها که در متن ذیل آمده است استعلام گیری را آغاز کنند:

• مراجعه به سامانه ثبت شرکتها به نشانیssaa.ir و کامل نمودن فیلد مورد نظر به منظور دریافت استعلام
• مراجعه به سازمان معتبر به آدرس ir و تکمیل نام، شناسه ملی، شماره ثبت و مطمئن بودن از ثبت شرکت
• مراجعه به سامانه روزنامه رسمی به نشانیir و پر کردن گزینه های نام شرکت و شماره ملی به منظور دریافت اطلاعات

این نکته را به یاد داشته باشید که اگر نام شخصیت حقوقی مطرح شده، به صورت کامل و دقیق وارد نگردد، سامانه کلیه مؤسسات و شرکت هایی که آن حروف در اسمشان وجود دارد را نشان می دهد و احتمال دارد که صدها نام برای شما لیست شود.

بنابراین، ضروری است که روی توضیحاتی که در سامانه استعلام شماره ثبت شرکتها از مؤسسه یا شرکت مطرح شده پدیدار شده است کلیک کرده تا کلیه مشخصات آن، به نمایش گذاشته شود.

موسسه حقوقی فکر برتر با داشتن کادری متخصص و زبده در زمینه ثبت شرکت مفتخر است تا با ارائه هر گونه خدمات کارگشای کلیه افراد جامعه در زمینه ثبت شرکت، ثبت تغییرات و... باشد.

سامانه تنظیم هوشمند صورت جلسات فکر برتر

یکی از اصلی ترین مشکلات مؤسسات و شرکتها در ایران، تنظیم صورت جلسات مطابق با قوانین تجارت است. موضوع حیاتی تر از آن مطابقت داشتن صورت جلسات با آخرین بخشنامه ها، توضیحات درست کارشناسان و مدیران محترم اداره ثبت شرکتها از قانون تجارت می باشد.

تحویل دادن صورت جلسات بی نقص و دقیق، بهترین گزینه برای رفع تمامی مشکلات اساسی این موضوع می باشد. برای تنظیم نمودن صورت جلسات و وارد کردن داده ها در سامانه ثبت شرکتها به صورت دستی، به وجود آمدن اشتباه کاری اجتناب ناپذیر است.

سامانه تنظیم هوشمند صورت جلسات فکر برتر اولین سامانه در ایران است که کلیه صورتجلسات اشخاص حقوقی را تنظیم می نماید. وجود این سامانه برای کارشناسان، مؤسسات حقوقی، وکلا، حقوق دانان و دیگر شرکت ها بسیار راه گشا می باشد.

مشاوره ثبت شرکت آنلاین

مشاوره ثبت شرکت به صورت آنلاین در جهت ثبت، مدارک، شرایط، خدمات تکمیلی ثبت آنلاین شرکت در کمترین زمان ممکن با مناسب ترین هزینه و قیمت برای متقاضیان گرامی محیا می باشد. به جهت ثبت نمودن شرکت به صورت آنلاین، تنها باید از طریق مراجعه به وب سایت https://companyregister.ir/ و از طریق راه های ارتباطی موجود در آن جهت مشاوره ثبت شرکت به صورت آنلاین اقدام نمایید. موسسه حقوقی فکر برتر کلیه خدمات ثبت آنلاین انواع شرکت های تجاری از جمله: سهامی خاص، عام، تضامنی، مسئولیت محدود، نسبی، تعاونی، مختلط سهامی و غیر سهامی را انجام می دهد.

چکیده ای درباره ثبت، تغییرات و انحلال شرکتها

در این بخش تصمیم داریم به صورت خلاصه چکیده ای درباره ثبت، تغییرات و انحلال شرکتها را در اختیار شما عزیزان قرار دهیم. هر شرکت تازه تأسیس تجاری یا غیر تجاری می تواند از طریق مراجعه به سامانه ثبت شرکتها، مؤسسه یا شرکت خود را ثبت نماید و تنها شرکت های ثبت شده می توانند از مزیت هایی که قانون برای آنها در نظر گرفته استفاده کنند‌. شما می توانید با ثبت شرکت به پیشبرد اهداف خود کمک نمایید. همچنین این ثبت بهترین شیوه برای اجرای فعالیت های سودآور سازماندهی شده و گسترده می باشد. در این بخش به تعدادی از مزایای ثبت شرکت اشاره می کنیم:

• فعالیت رسمی و قانونی
• امکان شرکت در مناقصات و مزایدات
• اخذ و اعطا نمایندگی رسمی
• اخذ مجوزها، امتیازات و اعتبارات

تغییرات شرکت

هر مؤسسه یا شرکتی می تواند به دلایل مختلفی تغییراتی را در شرکت اعمال نماید این تغییرات عبارتند از:

• تغيير موضوع اساسنامه
• نقل و انتقال سهام
• تغيير آدرس
• ايجاد شعبه
• افزايش سرمايه
• انحلال شركت

به عنوان مثال بعد از مدتی شرکت تصمیم به جابجایی مکان می گیرد و در صورتی که آدرس تغییر کند این موضوع باید به ثبت برسد. شما می توانید تغییرات شرکت را از طریق مؤسسات حقوقی در کمتر از یک روز به ثبت برسانید.

انحلال شرکت

انحلال شرکت به معنای پایان دادن به حیات تجاری آن می باشد. این موضوع به دلایل اجباری یا اختیاری اتفاق می‌افتد. تصمیم منحل‌کردن مؤسسات و شرکت های تجاری از طریق مجمع عمومی فوق‌العاده و با رأی اکثریت حضار گرفته می ‌شود. بعد از قطعی‌ شدن انحلال، نوبت به مشخص شدن مدیر تصفیه می رسد. این فرد وکیل شرکت به منظور انجام ‌دادن تمامی کارهای مرتبط با انحلال انتخاب می گردد.

ثبت شرکت با هوش مصنوعی

هوش مصنوعی یک فناوری پیشرفته است که معمولاً توسط مجموعه‌ای از الگوریتم ‌ها، رایانه ‌ها یا روبات ‌ها اجرا می‌شود و از داده‌ های بلادرنگ برای شبیه ‌سازی هوش انسانی استفاده می‌کند. این هوش طوری برنامه ریزی شده است که درست مانند یک انسان واقعی و زنده فکر کند، عمل کند و پاسخ دهد. امروزه نرم افزار هوش مصنوعی می تواند گردش کارهای بسیاری را بهبود بخشد. محبوبیت هوش مصنوعی در حال افزایش است و می توان از آن در صنایع مختلفی از جمله ثبت شرکت با هوش مصنوعی استفاده کرد.

زمانی که افراد به امور ثبتی شرکت می پردازند ممکن است در وارد کردن داده ها کوچک ترین اشتباهی را انجام دهند و حتی آگاه نباشند که مسیر درست مراحل ثبت چگونه است. اشتباه وارد کردن اطلاعات باعث هدر رفتن زمانی مفید می شود که فرد اگر به صورت صحیح داده را وارد می کرد زودتر به نتیجه می رسید؛ اما حال باید به اصلاح آن بپردازد، زیرا قطعاً به دلیل اشتباه، درخواست ثبت شرکت عودت داده می شود.

اما هوش مصنوعی تمامی داده های قوانین و مقررات ثبت شرکت ها را به صورت کامل در اختیار دارد. به همین دلیل در ورود اطلاعات دچار هیچ گونه خطایی نمی شود و به عبارتی خطای انسانی را بسیار کاهش داده است. با اطلاعات وارد شده به این ربات ها تمامی امور به درستی و در کوتاه ترین زمان ممکن انجام می شوند.

Ai به فناوری های هوش مصنوعی هوشمند معروف است به همین دلیل می تواند اطلاعات لازم را جمع آوری کرده و در عرض چند دقیقه نتیجه درست را دریافت کند. کاری که معمولاً انسان ها زمان بیشتری را برای آن صرف می کنند به همین جهت است که در زمان کمتری کارهای واگذار شده را انجام می دهند.

مدیران شرکت ها با ارائه بهترین و کامل ترین اطلاعات به هوش مصنوعی، آن ها می‌توانند نتایج را به‌ طور دقیق پیش‌بینی، مشکلات را حل و عملکردهای خود را به درستی انجام دهند.

مدیران مؤسسات، هوش مصنوعی را با یک چت بات در وب سایت خود ادغام می کنند تا کارهای مربوطه مانند ثبت شرکت را به صورت صحیح انجام دهند. ناگفته نماند ثبت شرکت با هوش مصنوعی هزینه کمتری را برای شما خواهد داشت؛ زیرا به دلیل عدم اشتباه شما مجبور به پرداخت هزینه های مالی اضافی نخواهید شد.

به موجب ماده ی 1 قانون ثبت شرکت ها مورخ 11/3/1310: «هر شرکتی که در ایران تشکیل و مرکز اصلی آن در ایران باشد، پلمپ دفاتر  شرکت ایرانی محسوب است». پس قانون گذار ایران برای آن که شرکتی ایرانی باشد دو ملاک را معین کرده است:
-تشکیل در ایران بسته به اینکه شکل شرکت چگونه باشد (تضامنی،سهامی،نسبی و غیره) زمان آن متفاوت است.

-وقوع مرکز اصلی شرکت در ایران
این ماده به طور ساده بیان می کند که چه شرکتی ایرانی و چه شرکتی خارجی است،اما روشن نمی کند که اگر شرکتی خارجی باشد،چه تابعیتی دارد.این مطلب را ماده ی 591 قانون تجارت بیان می کند که به موجب آن: «اشخاص حقوقی تابعیت مملکتی را دارند که اقامتگاه آن ها در آن مملکت است».تلفیق این دو ماده  گاه ایجاد اشکال می کند،اما برای توضیح مطلب بهتر سه فرض زیررا از یکدیگر تفکیک کنیم:
-شرکتی در ایران تشکیل شده و در ایران هم مرکز اصلی دارد:چنین شرکتی ایرانی است
-شرکتی در ایران تشکیل شده،ولی مرکز اصلی در ایران نیست،بلکه برای مثال در ترکیه است:چنین شرکتی،شرکت خارجی محسوب می شود و در عین حال ،دارای تابعیت ترکیه است(ماده ی 591ق.ت)
--شرکتی در ایران تشکیل نشده،اما مرکز اصلی آن در ایران است.مشکل اصلی در مورد این فرض بروز می کند.در واقع این شرکت از دید ماده ی 1 قانون ثبت شرکت ها خارجی است،زیرا یکی از ملاک های مندرج در ماده ی مزبور،یعنی تشکیل شرکت در ایران،در مورد این شرکت صدق نمی کند،ولی از دید ماده ی 591 قانون تجارت شرکت ایرانی است،چرا که مرکز اصلی شرکت که اقامتگاه آن محسوب می شود در ایران است.به عبارت روشن تر قانون ثبت شرکت ها به ما می گوید که شرکت خارجی است،زیرا در ایران تشکیل نشده است، در حالی که قانون تجارت شرکت را ایرانی معرفی می کند،چون اقامتگاه آن در ایران است.

به نظر ما این تضاد را باید چنین حل کرد: چون قانون تجارت بعد از قانون ثبت شرکت ها تصویب شده است، قانون تجارت را باید ناسخ قانون ثبت شرکت ها تلقی کرد و گفت که: «در این مورد خاص» شرکت تابعیت ایرانی خواهد داشت، حتی اگر در خارج تشکیل یا ثبت شده باشد.

بدین ترتیب،راه حل های حقوق ایران را می توان چنین خلاصه کرد:
-اگر شرکت در ایران تشکیل شود و مرکز اصلی آن در ایران باشد،ایرانی است،
-اگر شرکت در خارج تشکیل شده و مرکز اصلی اش در خارج باشد،خارجی است.در این صورت طبق ماده ی 591 قانون تجارت شرکت تابع کشوری است که مرکز اصلی آن در آن جا واقع است،
-اگر شرکت در خارج تشکیل شده،ولی مرکز اصلی آن در ایران باشد باید آن را ایرانی تلقی کرد.

البته بر اصول مذکور، دو استثنا وارد است. اول اینکه به موجب بند «ج» ماده ی 31 قانون پولی و بانکی کشور (مصوب 18/4/1351): «هر بانکی که بیش از 40 درصد سرمایه ی آن متعلق به اشخاص حقیقی اتباع خارج یا اشخاص حقوقی خارجی باشد، از نظر این قانون بانک خارجی محسوب می شود و باید تحت عنوان بانک خارجی به ثبت برسد. از نظر این ماده هر شخص حقوقی که 100 درصد سرمایه ی آن متعلق به اشخاص حقیقی اتباع ایران نباشد خارجی تلقی می شود».

استثنای دوم راجع به شرکت های هواپیمایی است که اگر بیش از 49 درصد سهامشان متعلق به اتباع بیگانه باشد،به حکم مقررات تاسیس موسسات حمل و نقل هوایی و دریایی،خارجی تلقی می شوند.بدین ترتیب،در مورد سیستم حقوقی ایران نیز می توان گفت که در تعیین تابعیت اشخاص حقوقی در ایران اصل بر این است که تابعیت شرکت ها بسته به مرکز اصلی آن ها است، مگر در مواردی که قانون خاصی،چنان که گفتیم تابعیت شخص حقوقی را با کنترل آن توسط صاحبان سرمایه ی مرتبط دانسته باشد.

لذا علی الاصول در حقوق ایران مرکز شرکت و تابعیت آن با هم مرتبط اند و برای اینکه شرکتی تغییر تابعیت دهد،لازم است که مرکز آن از ایران به خارج منتقل شود.برعکس،شرکتی که در خارج تشکیل شده و مرکز اصلی آن هم در آن جا واقع شده،برای اینکه ایرانی بشود باید مرکز اصلی اش در ایران باشد.

حال سوال این است که آیا تغییر تابعیت شرکت اصولاَ مجاز است یا خیر.
در حقوق ایران قاعده ای صریح و کلی در این مورد وجود ندارد، اما درباره ی بعضی از شرکت ها، قانون گذار به صراحت نحوه ی تغییر تابعیت شرکت را مشخص کرده است.این چنین است ماده ی 94 لایحه ی قانونی 1347 که به موجب آن: «هیچ مجمع عمومی نمی تواند تابعیت شرکت را تغییر دهد... ».این امر می رساند که تغییر تابعیت شرکت سهامی توسط شرکا در صورتی ممکن است که میان آنان اتفاق نظر باشد.ماده ی 110 قانون تجارت به این نحو این نکته را به صراحت در مورد شرکت با مسئولیت محدود بیان کرده است: «شرکا نمی توانند تبعیت شرکت را تغییر دهند،مگر به اتفاق آرا».

مفهوم این ماده این است که حتی اگر اقامتگاه شرکت-که تغییر آن با تغییر اساسنامه میسر است و نیاز به اتفاق آرای شرکا ندارد-تغییر داده شود، این امر موجب تغییر تابعیت شرکت نمی شود،مگر آن که به اتفاق آرای شرکا باشد.بنابراین،برای تغییر اقامتگاهی که به منظور تغییر تابعیت انجام می شود نیز باید اتفاق آرای شرکا وجود داشته باشد والا تغییر اقامتگاه هم تابعیت شرکت را تغییر نمی دهد.در نتیجه،هر گاه شرکتی که در ایران تشکیل شده و مرکز اصلی آن هم در ایران است بخواهد خارجی تلقی شود، شرکایش باید به اتفاق آرا با انتقال اقامتگاه (مرکز اصلی) شرکت به خارج موافقت کرده باشند. بر عکس، هرگاه مرکز اصلی شرکت عملاَ در ایران باقی بماند، اتفاق آرای شرکا نیز نمی تواند تابعیت شرکت را -برای مثال به صرف گنجاندن نام یک کشور خارجی در اساسنامه- تغییر دهد و چنین تصمیمی مخالف ملاک های مندرج در ماده ی 1 قانون ثبت شرکت ها و ماده ی 591 قانون تجارت ایران است و چون این مواد جنبه ی آمره دارند،تصمیم شرکا کان لم یکن تلقی خواهد شد.

در مطالب گذشته مکرراً از اظهارنامه و اساسنامه شرکت ها نام برده شد که اکنون لازم است با آن ها بیشتر آشنا شویم. ثبت شرکت چنانچه گفتیم، ازجمله مدارک مورد نیاز برای ثبت شرکت های سهامی خاص، دو برگ اظهارنامه شرکت سهامی و دو جلد اساسنامه شرکت سهامی و از جمله مدارک مورد نیاز برای ثبت شرکت های سهامی عام، دو نسخه طرح اساسنامه با رعایت ماده 8 لایحه اصلاحی قانون تجارت که به امضاء موسسین رسیده باشد و دو نسخه اظهارنامه می باشد.

 اساسنامه: اساسنامه شرکت اساس تشکیلات و طرز اداره و عمل شرکت را معین می کند. اساسنامه شرکت سهامی را نمی توان بر اساس قرارداد تشریح نمود زیرا در قرارداد رضایت کلیه طرفین قرارداد برای تصویب یا تغییر آن لازم است در صورتیکه قانون تجارت تصویب اساسنامه را به اکثریت تجویز می کند. بنابراین مقررات مربوط به عقد و قرارداد در مورد شرکت های سهامی صادق نیست و شرکت را باید سازمان حقوقی مستقلی دانست که قانون برای آن مقرراتی وضع کرده است. بنابراین عملاَ اساسنامه از اهمیت فوق العاده ای برخوردار می باشد.

ولی این بدان معنا نیست که اساسنامه غیر قابل تغییر است بلکه در مواقع ضروری و بنا به تشخیص مجمع عمومی فوق العاده هر یک از موارد آن را به شرطی که مغایرت با مفاد قانون تجارت پیدا نکند می توان تغییر داد و قبلاَ گفته شد که اساسنامه باید مطابق ماده 8 لایحه اصلاحی قانون تجارت تهیه و تنظیم شود.

کلیات اساسنامه شرکت های سهامی خاص:

موضوع،مدت و مرکز اصلی شرکت

ماده 1-نام شرکت:نام شرکت عبارت است از.............(شرکت سهامی خاص)

ماده 2-موضوع شرکت:عبارت است از...................

ماده 3-مدت شرکت:از تاریخ ثبت شرکت به مدت......................خواهد بود.

ماده 4-مرکز اصلی شرکت و شعب آن مرکز اصلی شرکت......................

تبصره 1-مجمع عمومی فوق العاده می تواند نسبت به انتقال مرکز اصلی شرکت اقدام یا به هیات مدیره در خصوص تغییر مرکز شرکت تفویض اختیار نماید.

تبصره 2-هیات مدیره می تواند در صورت لزوم شعب یا نمایندگی هایی در داخل یا خارج از کشور دایر نسبت به انحلال آن ها اقدام نماید.

کلیات اساسنامه شرکت های سهامی عام:

ماده 1-تشکیل شرکت: بین دارندگان سهامی که طبق مقررات اساسنامه حاضر بوجود آمده یا بعداً بوجود آید با رعایت قوانین جاریه و مقررات اساسنامه حاضر شرکتی به نام (شرکت سهامی عام) که در موارد بعدی بطور اختصار شرکت نامیده می شود تشکیل می گردد.

ماده 2-نام شرکت:نام شرکت عبارت است از..........................شرکت سهامی عام

ماده 3-موضوع شرکت............................................................................

*سرمایه گذاری و مشارکت در سایر شرکت ها از طریق تعهد سهام شرکت های جدید و تعهد سهام شرکت های موجود.

*اخذ نمایندگی ایجاد شعبه و اعطای نمایندگی در داخل و خارج از کشور

ماده 4-مدت شرکت:شرکت برای مدت نامحدود تشکیل شده است.

ماده 5-مرکز اصلی شرکت و شعب آن: مرکز اصلی شرکت در ............................می باشد تعیین و تغییر نشانی مرکز اصلی شرکت در صورت لزوم بنا به تصویب هیات مدیره صورت خواهد گرفت.

اظهارنامه شرکت سهامی: اظهارنامه در واقع سند ثبت شرکت سهامی عام و خاص است که مفاد آن بایستی از سوی موسسان بر اساس ماده 7 لایحه اصلاحی قانون تجارت تنظیم شود. اظهارنامه توسط موسسین باید از باجه فروش اوراق بهادار واحدهای ثبتی تهیه گردد که در دو نسخه تنظیم می شود و بعد از ثبت، متصدی ثبت شرکت ها (متصدی اقدام) نسخه ثانی آن را با قید تاریخ و نمره ثبت شرکت امضاء و به مهر اداره ثبت شرکت ها (یا واحد ثبتی) ممهور کند و به متقاضی تسلیم نماید.

کلیات اظهارنامه ثبت شرکت های سهامی خاص:

1-نام شرکت................................................................

2-موضوع شرکت........................................................

3-مبلغ سرمایه شرکت و تعیین مقدار نقد و غیر نقد آن به تفکیک و تعداد سهام بانام و بی نام و مبلغ اسمی آن ها 

4-میزان سهام و تعهد هر یک از موسسین و مبلغی که پرداخت کرده اند با تعیین شماره حساب و نام بانکی که وجوه پرداختی در آن واریز شده است در مورد آورده غیر نقدی یعنی اوصاف و مشخصات و ارزش آن به نحوی که بتوان از کم و کیفیت آورده غیر نقدی اطلاع حاصل نمود.

5-مرکز اصلی شرکت....................................کد پستی......................

6-نشانی کامل شعب و کد پستی شرکت و نام مدیران آن..........................

7-مدت شرکت از تاریخ ثبت به مدت............................

8-مدیران شرکت و اشخاصی که حق امضا دارند..........

9-کلیه اوراق و اسناد بهادار و تعهد آور شرکت به امضای....................همراه با مهر شرکت و اوراق عادی و اداری به امضای...................همراه با مهر شرکت معتبر می باشد.

10-نام مدیر عامل، شماره ملی و حدود اختیارات آن در شرکت

11-بازرسان اصلی و علی البدل شرکت

12-اساسنامه شرکت مشتمل بر........ماده و ........تبصره می باشد که در جلسه مورخ ...........موسسین شرکت به تاریخ ...............تصویب رسیده است.

13-نام روزنامه های کثیرالانتشار شرکت جهت درج آگهی...............................

14-هویت کامل و اقامتگاه موسسین و تعداد سهام بانام و بی نام و سهام ممتاز و محل امضاء موسسین

کلیات اظهارنامه ثبت شرکت های سهامی عام:

1-نام شرکت.................................تاریخ تنظیم اظهارنامه..................................

2-موضوع شرکت........................................................................................

3-مبلغ سرمایه شرکت و تعیین مقدار نقد و غیر نقد آن به تفکیک و تعداد سهام بانام و بی نام و مبلغ اسمی آن ها 

4-میزان سهام و تعهد هر یک از موسسین و مبلغی که پرداخت کرده اند با تعیین شماره حساب و نام بانکی که وجوه پرداختی در آن واریز شده است در مورد آورده غیر نقدی یعنی اوصاف و مشخصات و ارزش آن به نحوی که بتوان از کم و کیفیت آورده غیر نقدی اطلاع حاصل نمود.

5-مرکز اصلی شرکت....................................کد پستی..........................

6-نشانی کامل شعب و کد پستی شرکت و نام مدیران آن..............................

7-مدت شرکت از تاریخ ثبت به مدت....................

8-هویت کامل و اقامتگاه موسسین و تعداد سهام با نام و بی نام و سهام ممتاز و میزان  تعهد هر یک از موسسین و محل امضاء موسسین

یادآوری می گردد کلیه مدارکی که از بدو تاسیس و ثبت شرکت و انجام تغییرات بعدی شرکت به مرجع ثبت شرکت ها تحویل داده می شود اولاَ باید در دو نسخه تنظیم شده باشند. ثانیاً پس از ثبت شرکت یا ثبت تغییرات شرکت نسخه ای از آن ها ممهور به مهر مرجع ثبت شرکت ها شده و به متقاضی تسلیم شود. بدیهی است که متقاضی باید آن ها را در پرونده ثبتی تشکیل شده در محل شرکت نگاهداری نموده و در صورت نیاز به ارائه به سایر ادارات یا بانک ها تصویر مصدق آن ها را ارائه نماید و اصل مدار ک یادشده مختص خود شرکت می باشد.

علامت تجاری چون معرف کالای تاجر است امروزه اهمیت اقتصادی پیدا کرده و کسانیکه محصولات و کالاهای فروشی به بازار عرضه می کنند آن ها را با علامتی مشخص می سازند که بازرگانان دیگر حق استعمال آن علامت را در کالاهای مشابه ندارند. ثبت شرکت در حقوق ایران، حق استفاده ی انحصاری علائم تجاری ویژه ی کسی است که آن را به ثبت رسانیده است (مستفاد از ماده 2 ق.ث.ع.و.ا) به ثبت رساندن علامت تجاری، مطابق مقررات مربوطه ثبت علامت با قیودی به عمل می آید (ماده 10 الی 13 آیین نامه اصلاحی اجرای قانون ثبت علائم تجارتی و اختراعات مصوب 1337).

 ثبت علائم تجاری به موجب قانون اختیاری است، مگر در مواردی که دولت آن را اجباری نماید. به موجب مصوبه ی سوم اردیبهشت 1328 هیاًت وزیران، ثبت علائم برای هر یک ازاین موارد اجباری است: 1)داروهای اختصاصی مورد استفاده ی طبی 2)مواد غذایی که در لفاف و ظروف مخصوص عرضه می شوند. 3)مشروبات و آب های گازدار 4)لوازم آرایش که برای استعمال مستقیم بر روی پوست انسان به کار می رود.

علائم تجاری باید ویژگی هایی داشته باشند از جمله:
الف)موجب گمراه کردن مشتریان نگردد.
ب)باید وجه تمایز داشته و ابتکاری باشد.

برای ثبت علامت تجاری، در ابتدا مدارک ذیل را آماده کنید:

شخص حقیقی:
1)کپی شناسنامه شخص متقاضی
2)کپی کارت ملی شخص متقاضی
3)کپی کارت بازرگانی (در صورتی که از حروف لاتین استفاده شده باشد)
4)کپی مجوز فعالیت (جواز تاسیس، پروانه ی بهره برداری، پروانه ی ساخت، جواز کسب یا کارت بازرگانی و یا هر گونه گواهی فعالیت صادره از نهادهای نظارتی و حاکمیتی دولتی)
5)نمونه علامت تجاری در کادر 10 در 10

شخص حقوقی:
1)کپی شناسنامه مدیر عامل شرکت
2)کپی کارت ملی مدیر عامل شرکت
3)کپی روزنامه ی تاسیس و آخرین تغییرات شرکت (از آخرین تغییرات شرکت نباید بیش از دو سال گذشته باشد)
4)کپی مجوز فعالیت (جواز تاسیس، پروانه ی بهره برداری، پروانه ی ساخت، جواز کسب یا کارت بازرگانی و یا هر گونه گواهی فعالیت صادره از نهادهای نظارتی و حاکمیتی دولتی)
5)کپی کارت بازرگانی (در صورتی که از حروف لاتین استفاده شده باشد)
6-یک نمونه از علامت مورد تقاضا (در کادر 10 در 10)

نکته: در صورتی که در تصویر علامت یا نام مورد نظر شما جهت ثبت کلمه یا حروف لاتین استفاده نشده باشد، ارائه ی کارت بازرگانی الزامی نخواهد بود.

سپس به سامانه مالکیت صنعتی (قسمت ثبت علائم تجاری) به نشانی sherkat.ssaa.ir مراجعه کنید و مراحل ثبت اظهارنامه علامت تجاری را با توجه به نوع شخص حقیقی یا حقوقی تکمیل نمایید. متقاضی باید مشخص کند که علامت تجارتی او مربوط به کدام فصل و طبقه است. پس از تکمیل کردن اطلاعات خواسته شده، مدارک ذکر شده  را در سامانه بارگذاری کنید و در انتها، اطلاعات وارد شده را بازبینی و تایید نمایید و از طریق اینترنتی هزینه اولیه ثبت را واریز کنید. بعد از این مرحله شماره رهگیری برای شما ارسال خواهد شد.

اداره ی مالکیت صنعتی، اظهارنامه را از لحاظ انطباق با شرایط و مقررات مندرج در این قانون بررسی می کند و چنانچه نواقصی در آن ها مشاهده نماید مراتب را جهت رفع نقص به متقاضی ابلاغ می کند. قابل توجه است پاسخ اداره صرفاً از طریق بخش پیگیری اظهارنامه و خلاصه پرونده قابل مشاهده است و تمامی مکاتبات در خصوص اظهارنامه از طریق همین سامانه امکان پذیر است.

طبق ماده 9 قانون ثبت علائم و اختراعات: "در موارد ذیل متصدی شعبه مذکور در ماده 6 تقاضای ثبت را رد خواهد کرد:
1)در صورتی که علامت مخالف مقررات قانون باشد.
2)در صورتی که علامت قبلاَ به اسم دیگری ثبت شده و یا شباهت علامت با علامت دیگری که ثبت شده است به اندازه ای باشد که مصرف کنندگان عادی یعنی اشخاصی را که اطلاعات مخصوصی ندارند به اشتباه بیندازد".

چنانچه اداره ی مالکیت صنعتی تشخیص دهد که شرایط مندرج در این قانون رعایت شده است علامت را ثبت کرده و آگهی مربوط به ثبت آن را منتشر می نماید. (پرداخت هزینه های ثبت علامت،  بر عهده ی متقاضی است).

لازم به توضیح است مراتب در روزنامه رسمی با قید نام و نشانی صاحب علامت و کالاهایی که در آن ها از علامت استفاده می شود،با تمامی مشخصات آگهی می شود.

پس از انتشار آگهی اظهارنامه و تا زمان ثبت علامت، متقاضی از امتیازات و حقوقی برخوردار است که در صورت ثبت برخوردار خواهد بود. با این حال هرگاه به وسیله ی متقاضی ثبت، درباره ی عملی که پس از آگهی اظهارنامه انجام شده دعوایی مطرح شود و خوانده ثابت کند که در زمان انجام عمل، علامت قانوناً قابل ثبت نبوده است، به دفاع خوانده رسیدگی و در مورد ثبت یا عدم علامت تصمیم مقتضی اتخاذ می شود و اگر ظرف 30 روز از تاریخ نشر آگهی اعتراضی از طرف اشخاص ذی نفع به عمل نیاید، اداره ثبت علامت مورد تقاضا را به نام متقاضی در دفتر مخصوص به ثبت رسانیده و گواهی ثبت را به درخواست کننده تسلیم می نماید. (مستفاد از مواد 6،7،9،10،11 آ.ق.ث.ع.و.1).

شایان ذکر است در صورتیکه معترض علیه ثابت کند، معترض قبل از تقاضای ثبت علامت به وسیله معترض علیه از استعمال مستمر وی از علامت مورد نظر آگاهی داشته و مع ذلک هیچ گونه اعتراضی به عمل نیاورده است، در این صورت دادگاه به اعتراض ثبت از طرف معترض ترتیب اثر نخواهد داد و علامت به نام معترض علیه به ثبت خواهد رسید. علت این امر این است که مقنن از حقوق کسی که قبل از تقاضای ثبت دارای سابقه بیشتری برای استفاده از علامت است، حمایت می کند مشروط بر اینکه موجب فریب و تضییع حقوق دیگری نشود.

در صورتی که صاحب علامت با علم و اطلاع از استفاده دیگری اعتراض نمی کند این دلیل بر اعراض وی از حق خود و در حقیقت یک نوع اجازه ضمنی برای استفاده دیگری است،در این صورت شخص نمی تواند بعد از اینکه علامت به وسیله دیگری معروف و موجب شهرت کالای وی گردید به بهانه سبق استعمال از شهرت و کوشش و ابتکار دیگری سوءاستفاده کند.

تبصره-کسانی که در خارج از ایران دارای موسسات صنعتی، تجارتی یا کشاورزی هستند، علاوه بر شرایط مقرر در فوق،می توانند با احراز شرایط زیر از حمایت قانون ایران نسبت به علائم تجاری خود بهره مند گردند:
1-علائم خود را طبق مقررات قانون ایران، در ایران به ثبت رسانیده باشند.
2-کشور متبوع آنان از علائم تجارتی ایران نیز حمایت کند.

مدت اعتبار ثبت علامت ده سال از تاریخ تسلیم اظهارنامه ی ثبت آن می باشد.این مدت با درخواست مالک آن برای دوره های متوالی ده ساله با پرداخت هزینه ی مقرر قابل تمدید است.یک مهلت ارفاقی شش ماهه که از پایان دوره شروع می شود، برای پرداخت هزینه ی تمدید با پرداخت جریمه تاخیر در نظر گرفته می شود. هر ذی نفع می تواند از دادگاه ابطال ثبت علامت را درخواست نماید.رسیدگی به اختلافات ناشی از اجرا این قانون و آئین نامه ی اجرایی آن طبق ماده ی 59 در صلاحیت شعبه یا شعب خاصی از دادگاه های عمومی تهران می باشد.

ضمناَ،چنانچه علامت ثبت شده برای مدت 3 سال از تاریخ ثبت بلااستفاده بماند هر شخص ذینفع می تواند ابطال آن را از دادگاه صالحه درخواست نماید.

سرمایه گذاری تاجر خارجی در ایران به طور کلی پس از تصویب قانون ثبت شرکت ها (11/3/1310) آغاز شد و خارجیان تحت پوشش شرکت های ایرانی به فعالیت بازرگانی می پرداختند.گرفتن کارت بازرگانی فوری  اما پس از تصویب قانون جلب و حمایت سرمایه های خارجی مصوب 7 آذر 1334 با اصلاحات بعدی و آیین نامه اجرایی آن مصوب 1335،سرمایه گذاری خارجی در ایران با حمایت دولت افزایش یافت .قانون مزبور تضمیناتی برای حمایت از سرمایه گذاری خارجی در نظر گرفته بود.

بعد از انقلاب اسلامی 1357 و جنگ تحمیلی، سرمایه گذاران خارجی در ایران تا سال 1372 تقریباَ به حال رکود درآمد. متعاقباَ قانون مناطق آزاد تجارتی و صنعتی جمهوری اسلامی ایران در سال 7/6/1372 به تصویب رسیده و قانون جلب و حمایت سرمایه های خارجی نیز مورد تنفیذ قرار گرفت. ضمناَ ضوابط پذیرش سرمایه گذاری خارجی تحت پوشش قانون جلب و حمایت سرمایه های خارجی در جلسه مورخ 28/7/1378 هیات وزیران به استناد اصل 138 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مورد تصویب قرار گرفت که به موجب آن پیشنهاد و سرمایه گذاری خارجی در چارچوب مصوبه قانون مزبور از طریق سازمان سرمایه گذاری و کمک های اقتصادی و فنی ایران به تایید هیاتی در بانک مرکزی (موضوع ماده 2 قانون جلب و حمایت سرمایه های خارجی) رسیده و سپس شورای عالی سرمایه گذاری آن را تصویب نمود (ماده 1 تصویبنامه ضوابط پذیرش سرمایه گذاری خارجی).

بالاخره قانون تشویق و حمایت سرمایه گذاری خارجی در 19 اسفند ماه 1380 در 25 ماده در مجلس شورای اسلامی تصویب شد .متعاقباَ نظر به اینکه قانون مزبور مورد ایراد شورای نگهبان قرار گرفت لذا در اجرای اصل 112 قانون اساسی در 4/3/1381 به تصویب مجمع تشخیص مصلحت نظام رسید و آیین نامه اجرایی قانون مزبور در 24/6/1381 توسط وزارت امور اقتصادی و دارایی تهیه و تنظیم گردید.ضمناَ قانون جلب و حمایت سرمایه گذاری خارجی 7/9/13334 و آیین نامه اجرایی آن بنا به ماده 24 قانون جدید نسخ شد.

با توجه به رشد جمعیت افزایش تقاضا برای مصرف، جذب سرمایه های خارجی در شکوفایی اقتصاد کشور حائز اهمیت می باشد. امروزه گرایش قوانین کشورهای مختلف بر این است که حتی المقدور بین سرمایه گذار داخلی و خارجی تبعیض قائل نشوند. تشریفات طولانی سرمایه گذاری و کسب مجوزها،تزلزل در حقوق مالکیت، محدودیت آزادی ورود و خروج ارز و ایجاد ناامنی در سرمایه گذاری، از جمله موانع در این زمینه می باشد.

الف-سرمایه گذاری مستقیم تاجر خارجی یا ایرانی با استفاده از منشا خارجی در ایران

به موجب مواد 6 و 1 قانون تشویق و حمایت سرمایه گذاری خارجی مصوب 22/4/1381 هر شخص حقیقی یا حقوقی اعم از خارجی یا ایرانی با استفاده از سرمایه یا منشا خارجی که مجوز سرمایه گذاری را از هیاتی بنام هیات سرمایه گذاری خارجی اخذ نماید، می تواند سرمایه های نقدی و یا غیر نقدی خود را که شامل وجوه، ماشین آلات، تجهیزات، ابزار و قطعات یدکی، مواد اولیه و افزودنی و کمکی، بالاخره حق اختراع، دانش فنی، اسامی و علائم تجارتی و خدمات تخصصی خود را به کشور وارد کند.

ضمناَ سازمان سرمایه گذاری و کمک های اقتصادی و فنی ایران به موجب ماده 15 آیین نامه اجرایی 24/6/1381 قانون مزبور درخواست کتبی متقاضیان را به همراه مدارک و نمونه های مربوط دریافت نموده و پس از اخذ نظر وزارتخانه های ذی ربط و نظریه کارشناسی حداکثر ظرف مدت 15 روز کاری پرونده را به هیات سرمایه گذاری خارجی تقدیم نماید.

این هیات به ریاست معاون وزیر امور اقتصادی و دارایی و با شرکت معاون وزیر امور خارجه و معاون اقتصادی رییس سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور(معاونت نظارت و راهبردی)، معاون رییس کل بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و حسب مورد معاونین وزارتخانه های ذی ربط تشکیل می گردد و پذیرش سرمایه گذاری خارجی موکول به تصویب هیات مزبور با تایید و امضای وزیر امور اقتصادی و دارایی می باشد. ضمناَ تصریح گردیده، اگر دستگاه های ذی ربط به استعلامات سازمان ظرف 10 روز پاسخ ندهند به منزله موافقت آن دستگاه تلقی می گردد.

ملاحظه می شود که قانون جدید تشریفات صدور مجوز سرمایه گذاری خارجی در ایران را نسبت به قانون قدیم در یک اداره متمرکز کرده ولی اجرای تشریفات مزبور در عمل و با توجه به حقوق کشورهای دیگر موجبات مشکلات اداری و تاخیر در سرمایه گذاری را فراهم می سازد و به نظر می رسد موافقت وزیر هر وزارتخانه برای صدور مجوز با توجه به نوع سرمایه گذاری خارجی کافی می باشد.به طوری که در حقوق ژاپن سرمایه گذاری تاجر خارجی در آن کشور فقط با اطلاع وزارتخانه مربوط صورت پذیرفته و نیازی به صدور مجوز و سایر تشریفات ندارد.

برای تسهیل و تسریع در انجام وظایف قانونی در زمینه های تشویق،پذیرش و حمایت از سرمایه گذاری خارجی در کشور مرکز خدمات سرمایه گذاری خارجی در وزارت امور ، اقتصادی و دارایی تشکیل گردیده است و شامل :نمایندگان دستگاه های ذی ربط وزارت کار و امور اجتماعی،وزارت صنایع و معادن،وزارت جهاد کشاورزی،بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران،اداره کل ثبت و مالکیت صنعتی،سازمان حفاظت و محیط زیست و سایر دستگاه های مورد لزوم می باشد.

مرکز خدمات سرمایه گذاری علاوه بر اطلاع رسانی و ارائه مشاور به سرمایه گذار خارجی،هماهنگی لازم را در امور مربوط به اخذ مجوزهای مورد نیاز از جمله اعلامیه تاسیس،مجوز سازمان محیط زیست،پروانه های انشعاب مربوط به آب،برق،گاز،تلفن و اکتشاف و استخراج معادن و غیره از دستگاه های ذی ربط قبل از صدور مجوز سرمایه گذاری به عمل می آورد.این مرکز،امور مربوط به روادید،اجازه اقامت و صدور پروانه کار برای افراد مرتبط با سرمایه گذاری خارجی و بالاخره بعد از صدور مجوز نسبت به ثبت شرکت مشترک،ثبت سفارش و امور مربوط به ورود و خروج سرمایه ،مسایل گمرکی و مالیاتی و غیره هماهنگی لازم را به عمل می آورد.(مواد 16 تا 20 آیین نامه)

به نظر می رسد ایجاد مرکز خدمات سرمایه گذاری با توجه به شرح وظایف تعیین شده در آیین نامه،ابتکار جالبی است.امید است که مرکز مزبور بتواند با ارائه خدمات مورد نیاز سرمایه گذار خارجی در تشویق سرمایه گذاری نقش مهمی را ایفا نماید.ولی قبول ارائه خدمات طبق قانون سرمایه گذاری بیشتر از حد معمول بوده و با توجه به ضعف سیستم اداری در عمل مشکلاتی بوجود آورده است.

ب)شرایط و نحوه فعالیت تاجر خارجی در مناطق آزاد تجارتی ایران

منطقه آزاد تجارتی برای تشویق صادرات صنعتی،شامل کارخانجات تولیدی و صنعتی موقعیت مناسبی برای سرمایه گذاری داخلی و خارجی دارد.معمولاَ چنین منطقه ای در بندر یا فرودگاه یا ناحیه محصور محافظت شده انتخاب می گردد و کالاهای خارجی از طریق هوا،دریا و زمین بدون پرداخت حقوق گمرکی وارد و صادر می شوند.در مناطق آزاد می توان کالا را برای مدتی در انبار ذخیره کرده و در صورت لزوم آن را بسته بندی مجدد نمود تا کالا به طور سریع تحویل گردد و معمولاَ با تبدیل مواد خام و کالاهای واسطه به محصولات نهایی است که برای فروش در بازار داخلی و خارجی آماده می گردد و مالاَ درآمدهای ارزی قابل توجهی برای کشور فراهم می شود.از مناطق آزاد جهان می توان به منطقه آزاد جبل علی-بیشکک قرقیزستان-هنک کنگ-سنگاپور-شن زن(در ساحل چین نزدیک هنک کنگ)و منطقه آزاد عقبه و زرفا( در اردن) و بالاخره تایوان-کلن(در پاناما) اشاره نمود.

در ایران در سال 13368 بر اساس تبصره 19 برنامه 5 ساله اول توسعه اقتصادی،اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران به دولت اجازه داده شد که در سه منطقه مرزی کشور اقدام به تاسیس مناطق آزاد تجاری بنماید و به موجب تبصرهماده 20 همان قانونی، گمرک ایران و سازمان بنادر کشتیرانی نیز مکلف به تاسیس منطقه های ویژه حراست شده ای برای این منظور شدند.متعاقباَ مناطق آزاد کیش در 1368 و قشم در 1369 و چابهار در سال 1370 تاسیس و فعالیت خود را آغاز نمودند و منطقه آزاد اروند رود (آبادان-خرمشهر) در 1383 بندر انزلی 1382 و منطقه آزاد تجارتی ارس در 1383 آغاز نموده اند.

1)شرایط سرمایه گذاری در مناطق آزاد

به موجب تبصره 22 قانون برنامه دوم 5 ساله دوم"سرمایه گذاران خارجی می توانند با مشارکت طرف ایرانی اقدام به سرمایه گذاری در بخش های اقتصادی بنمایند..."و وزارت نفت نیز می تواند راساَ یا با مشارکت خارجی مجوز احداث پالایشگاه و واحدهای تولید سایر محصولات وابسته به صنایع نفت و گاز و پتروشیمی که از خارج وارد می گردد یا جنبه صادراتی دارد را طبق قرارداد تنظیمی مبنی بر تحویل نفت خام و خرید فرآورده های آن ها به قیمت های بین المللی صادر نماید.

در مناطق آزاد،کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی و موسسات اعم از ایرانی و خارجی و سازمان های بین المللی می توانند طبق ماده 2 مقررات سرمایه گذاری در مناطق آزاد تجاری-صنعتی جمهوری اسلامی ایران سرمایه گذاری نمایند.

سرمایه گذار مکلف است در هر یک از مناطق آزاد که بخواهد فعالیت کند برای این منظور تقاضای خود را به همراه پرسش نامه ای به سازمان هر منطقه تسلیم می نماید که پس از بررسی،مجوز سرمایه گذاری صادر می گردد.ملاحظه می شود که صدور مجوز در منطقه آزاد با تشریفات بسیار کمتری صورت می گیرد و بهره برداری از فعالیت موضوع مجوز سرمایه گذاری منوط به مجوز بهره برداری توسط سازمان می باشد(تبصره 2 ماده مقررات سرمایه گذاری در مناطق آزاد) البته پس از تشکیل مجمع عمومی موسس شرکت و انتخاب هیات مدیره و مدیر عامل،می بایست مراتب در اداره ثبت شرکت ها به ثبت برسد.

2)نحوه فعالیت سرمایه گذاری در مناطق آزاد

به موجب ماده 14 مقررات سرمایه گذاری خارجی در مناطق آزاد،سرمایه گذار می تواند سهام یا سهم الشرکه خود را با موافقت سازمان منطقه به سرمایه گذار دیگر واگذار کند.در این صورت انتقال گیرنده جدید،از هر نظر جانشین سرمایه گذار اول خواهد شد.منظور از انتقال در ماده فوق اعم از امتیازات،منافع،مطالبات و دیون سرمایه گذار قدیم می باشد.به موجب ماده 20 قانون چگونگی اداره مناطق آزاد تجاری-صنعتی جمهوری اسلامی ایران، ورود و خروج سرمایه حاصل از فعالیت های اقتصادی در هر منطقه موکول به تصمیم صاحب سرمایه بوده و سرمایه گذار از این لحاظ آزادی کامل دارد. در اغلب مناطق آزاد کشورهایی مانند هنگ کنگ، سنگاپور، دوبی، چین، ترکیه خروج سرمایه خارجی به وسیله سرمایه گذار صد در صد آزاد می باشد.

برابر ماده 20 قانون چگونگی اداره مناطق آزاد در ایران،خروج سود حاصل از فعالیت اقتصادی در هر منطقه از هر لحاظ آزاد می باشد و ماده 12 مقررات سرمایه گذاری در مناطق آزاد خروج سود ویژه مربوط به اصل و منافع حاصل از فعالیت های اقتصادی سرمایه گذار خارجی را بنا به درخواست سرمایه گذار و برای سازمان هر منطقه که در ظرف یک هفته تاییدیه لازم را از تاریخ وصول درخواست نماید صادر می نماید مجاز دانسته است،سازمان هر منطقه پس از بررسی های لازم چنانچه سرمایه گذار مشمول معافیت های مالیاتی مندرج در بند (ج) ماده 13 قانون چگونگی اداره مناطق آزاد باشد دستور لازم در مورد خروج سود را بدون پرداخت مالیات بر درآمد صادر می نماید، ملاحظه می شود که خروج سود به طریق فوق،انگیزه سرمایه گذاری را برای خارجیان کم رنگ می کند.لذا اصلاح ماده مذکور ضروری به نظر می رسد تا سرمایه گذار بتواند بدون هیچ گونه قید و شرطی سود حاصل را با همان ارزشی که سرمایه خود را وارد کرده به خارج از کشور انتقال دهد.

سرمایه و سود سرمایه گذار خارجی در ایران از نظر ملی شدن و سلب مالکیت و سایر خطرات با توجه به ماده 21 قانون چگونگی اداره مناطق آزاد و عنایت به ماده 9 مقررات سرمایه گذاری در مناطق آزاد مورد تضمین و حمایت قرار گرفته، وانگهی در مناطق آزاد تسهیلات اعطایی به سرمایه گذاران خارجی از قبیل معافیت های مالیاتی و عدم شمول مقررات صادرات و واردات و عوارض گمرکی(مواد 13 و 21 قانون چگونگی اداره مناطق آزاد) پیش بینی شده است و به نظر کارشناس اقتصادی تاکنون از مناطق آزاد به نحو احسن استفاده نشده است.

زیرا جزیره کیش با داشتن زیبایی خاص و آب بسیار تمیز و اینکه جزیره مرجانی است از نظر گردشگری حائز اهمیت می باشد و مناطق آزاد قشم و چابهار می توانند از نظر صنعتی در زمینه صادرات مجدد و ترانزیت کالا و همچنین تامین نیازهای مواد اولیه واحدهای تولیدی و صنعتی داخلی کشور و قطعات و تجهیزات و غیره فعالیت کرده و تسهیلات لازم را برای انتقال تکنولوژی و دانش فنی به کشور فراهم سازد. احداث پل بین بند عباس و قشم مانند منطقه شانک های و شن زن در چین برای ارتباط عملیات بازرگانی مفید بنظر می رسد. منطقه اروند رود از نظر صادرات مجدد و منطقه ارس با داشتن مناظر بسیار زیبا درآمد قابل توجهی برای کشور به لحاظ گردشگری می تواند داشته باشد.